Хункăри

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
(Венгри çинчен куçарнă)
Magyarország

Хункăри

Flag of Hungary.svg Coat of arms of Hungary.svg
Хункăри ялавĕ Хункăри гербĕ
LocationHungary.svg
Патшалăх чĕлхисем хункăр
Тĕп хула Будапешт
Чи пысăк хула Будапешт
Президент Каталин Новак
Премьер-министр Виктор Орбан
Лаптăкĕ
 - Пĕтĕмпе
108 вырăнта
93 033 км2
Халăх йышĕ
 - Пĕтĕмпе(2001)
 - Йышлăхĕ
78 вырăнта
10 198 315
108/км²
Валюта ячĕ Хункăри форинчĕ
Вăхăт тăрăхĕ ГВ +01 пуçласа +01 таран
Патшалăх гимнĕ Хункăри патшалăхĕн гимнĕ
Тетел доменĕ .hu
Тел. префиксĕ 36

Хункăри (хунк. Magyarország) — Европăри патшалăх, Австри, Словаки, Украина, Румыни, Серби, Хорвати тата Словени патшалăхĕсемпе юнашар вырнаçнă.

Этимологи[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статья: Хункăри ячĕ

Индоевропа чĕлхисенче сăмахăн çакнашкал пĕлтерĕшсем: лат. Ungari, Ungri, грек. Οὑγγρικός, Οὖγγροι, фр. hongrois, ним. Ungar(n), акăл. Hungarian(s), шв. ungrare. Çак пĕтĕм экзоэтноним пăлх. on ogur, тĕрк. on oguz «вунă огуз йăхĕ»[1] палăртуран пулса тухнă. Малтанхи h- Hunni «хунсем» этнонимран аталанма тытăннă. Вăтам ĕмĕрсенче Хункăрие «хунсен короллĕхĕ» тенĕ, ăна «Нибелунгсем пирки юрлани» эпос романĕнче асăннă.

Тытăмлăхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хункăри 19 мадьерен тăрать. Хальхи пайланăва 1950 çулта хута кĕртнĕ.

Халăх йышĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хункăрире ытларах пайĕпе хункăрсем пурăнаççĕ. Халăхăн 95% патнелле хункăр чĕлхипе калаçать. Пысăкрах урăх халăхсен шутне чикансем (2%), нимĕçсем (1,2%), еврейсем (1%), румăнсем (0,8%), словаксем (0,4%), хăрватсем (0,2%), сăрпсем (0,2%) тата украинсем кĕреççĕ.

Кухня[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Спорт[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Уявсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Crystal Project viewmag.png Çавăн пекех пăхăр: Хункăри уявĕсем.

Астрономире[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хункăрие чысласа 1898 çулта уçнă (434) Хункăри астероида ят панă.

Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок autogenerated1 не указан текст

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]