Мьянма

	ပ္ရည္‌ထောင္‌စုမ္ရန္‌မာနုိင္‌ငံတော္; Мьянма пĕрлĕхĕ
Мьянма ялавĕ	Мьянма гербĕ
Патшалăх чĕлхисем	мьянма
Тĕп хула	Найпьидо
Чи пысăк хула	Янгон
ГСМР председателĕ	Тан Шве
Премьер-министр>	Со Вин
Лаптăкĕ; - Пĕтĕмпе	40 вырăнта; 678 500 км2
Халăх йышĕ; - Пĕтĕмпе(2005); - Йышлăхĕ	24 вырăнта; 50 519 000; 75/км²
Валюта ячĕ	Мьянма чачĕ
Вăхăт тăрăхĕ	ГВ +6:30 пуçласа +6:30 таран
Патшалăх гимнĕ	«Gba Majay Bma»
Тетел доменĕ	.mm
Тел. префиксĕ	+95

Мья́нма, Мьянма Пĕрлĕхĕ (1989 çултанпа — Бирма, Бирма Пĕрлĕхĕ) — Кăнтăр-Тухăç Азири патшалăх, ападной части Индокитайăн анăçĕнче вырнаçнă. Пĕр версипе, çĕршывăн ячĕ «мранма» этнонимран («мьямма» теççĕ е, калаçура, «бама») пулса тухать, вăл бирмансен хăй енлĕ ячĕ.

Тĕп хули — Найпьидо (Мандалай административлă округĕнче), Пьинман хулинчен анăçалла 3 çухрăмра вырнаçнă.

Халăхĕ

Бирмансем сино-тибет чĕлхе çемйи шутне кĕреççĕ. «Мьянма» ятпа çĕршыва тĕнче патшалăхĕсем йышăнман, меншĕн тесен çĕршывра ытти вак халăхсем пурăнаççĕ.

Тавралăхĕ

Мьянма анăçра Индипе (1463 çм), Бангладешпа (193 çм),çурçĕр-тухăçра — Китайпа (2185 çм), тухăçра — Лаоспа (235 çм) тата кăнтăр-тухăçра — Таиландпа (1800 çм) чикĕ тытать. Кăнтăрпа кăнтăр-анăç çыранĕсене Бенгали Моутама (Мартабан) кӳлмекĕсен, çаплах Андаман тинĕсĕн хумĕсем çапăнаççĕ. Çĕршывăн лаптăкĕ, утравсене шута хурса, 678 пин çм², çыранĕн тăсăлăвĕ — 1930 çм.

Мьянмăн чи пысăк шывĕсем: Иравади, Меконг, Салуин, Ситаун тата Чиндуин. Кӳлĕсем нумаях мар, вĕсенчен калăпăшли — Шан сăртлăхĕнчи Инле кӳлли.

Административлă пайланăвĕ

Тĕп статьйи: Мьянма административлă пайланăвĕ

1974 çулхи Конституци тăрăх Мьянма унитарлă патшалăх шутланать. Вăл 7 округпа (тайинга) 7 штатран (пуй-не) тăрать. Округĕсемпе штачĕсем районсене (мьонэ) пайланаççĕ, мьонэсем вара хăйсем тата вакрах пайсене — хуласемпе (мьо) ял вулăсĕсене (подрайон) пайланаççĕ. Хула кварталсенчен (яквэ) тытăнать, ялсем ушкăна (чейюа) пуçтарăнаççĕ.

Халăхĕ

42,9 млн. çын пурăнать (2005, утă). Çак халăхсен пысăк пайĕсем пур: бирмансем — 68%, шансем — 9%, каренсем — 7%, аракансем — 4%, китайсем — 3%, индисем — 2%, монсем — 2%. Ытти вак халăхсем пĕтĕмешле халăх йышĕн 5% шутланаççĕ.

Тĕнĕ

Тĕп статья — Бирмăн будда тĕнĕ.

Мьянмăра малта буддисăм тĕнĕ шутланать. Конфесси шучĕсем çапла: буддистсем — 89%, христиансем — 4% (вĕсенчен баптистсем — 3%, католиксем — 1%), мусульмансем — 4%, анимистсем — 1%, урăххисем — 2%.

Истори

Тĕп статьйине Мьянма историйĕ вулăр.

2008 çулхи çу уйăхĕн 2-мĕшĕнче Мьянма тăрăх вăйлă çил-тăвăл иртсе кайнă. Çил-тăвăл хăйенпе пĕрле вăйлă çумăр илсе килнĕ, çавăн пекех çран хĕррине икĕ метр çӳллĕш хум пырса кĕнĕ. 24 пин ытла çын вилнĕ, 41 пин çын çухалнă. Уйрăмах Ирравади юханшыв тинĕсе юхса кĕнĕ вырăнта нумай сиен кӳнĕ.

Официаллă тата официаллă мар сайтсем

Тулаш ĕçсен министерстви
Шалти ĕçсен министерстви 2006 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.
Тĕн ĕçĕсен министерстви
«Мьянма Таймс» хаçат (акăлчанпа бирма чĕлхисемпе)
«Иравади» ирĕклĕ хаçат (акăлчанпа бирма чĕлхисемпе)

Каçăсем

Вырăсла

Акăлчанла

MyWebDigest — Myanmar Burmese Web Directory & Search 2008 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.
Myanmars Net — Myanmar-based web guide
Myanmar Travel Information
MRTV-3 Web Site 2008 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ.
Burma: Army of the Child God 2005 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ.
Burma News, Myanmar News 2018 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ.. News website opposed to the military government.
Burmese Recipes on CookBookWiki.com 2005 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.
«Burma scraps intelligence agency». Article from BBC.co.uk
Canadian position on relations with Burma 2005 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче архивланӑ.
Euro-Mon Community 2020 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.
FreeBurma.org
Geopium: Geopolitics of Illicit Drugs in Asia
Unocal Settles Burma Lawsuit 2005 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ.
Queensland Burmese Buddhist Association 2019 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ.
Physical Map of Myanmar
Should it be Burma or Myanmar? "Мянма" тата "Бирма" палăртусене ăнлантарни Би-Би-Си сайтĕнче.