Бурунди
| Republika y'u Burundi Бурунди республики | |||||
| |||||
| |||||
| Патшалăх чĕлхисем | франци тата кирунди чĕлхисем | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тĕп хула | Бужумбура | ||||
| Чи пысăк хула | Бужумбура | ||||
| Президент | Пьер Нкурунзиза | ||||
| Премьер-министр | |||||
| Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
142 вырăнта 27 830 км2 | ||||
| Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе(2005) - Йышлăхĕ |
99 вырăнта 6 370 609 540/км² | ||||
| Валюта ячĕ | Бурунди франкĕ | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +02 пуçласа +02 таран | ||||
| Патшалăх гимнĕ | |||||
| Тетел доменĕ | .ao | ||||
| Тел. префиксĕ | +257 | ||||
Бурунди, — Африкăн тĕп пайĕнче вырнаçнă патшалăх. Руанда, Конго тата Танзани патшалăхĕсемпе юнашар вырнаçнă.
Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]XVII ĕмĕртенпе никама та пахăнман патшалăх пек паллă. 1890-мĕш çулсенче нимĕçсен колонийĕ пулса тăнă. Пĕрремĕш тĕнче вăрçи хыççăн вара Бельгине куçнă.
1962 çулта Бурунди пăхăнман патшалăх пулса тăнă. 1993 çулччен патшалăх влаçĕ тутсисен пĕчĕк ушкăнĕнче пулнă. Пăхăнма пăрахнă хыççăн тĕрлĕ халăхсем пĕр-пĕринпе хирĕçнĕ. Тĕп хирĕçӳсем 1964, 1972 тата 1990-мĕш çулсенче пулса иртнĕ.
1965 çулта хутусем патша йĕркине хирĕç пăлхав çĕкленĕ. Тутсисем астула хăйсен аллинче хăварма вăй тупнă. Анчах та кăшт вăхăт иртсен патша йĕркине хăйсемех пĕтернĕ.
1966—1993 çулсенче патшалăхра çар диктутури пуçланнă. Патшалăха ку вăхăтра Аслă Революци Канашĕн председателĕ ертсе пынă.
1993 çулта пĕрремĕш демократиллĕ суйлавра Мельхиор Ндадайене суйласа илеççĕ. Вăл хуту халăхĕнчен пулнă, анчах та кăштах вăхăт иртсен ăна тутсисен çар çыннийĕсем персе вĕлернĕ.
1996 çулта Пьер Буйои майор патшалăхри влаçа çавăрса илет.
2003 çулта патшалăх влаçĕ хутусем патне куçать, патшалăха Домитьен Ндайизейе ертсе пыма пуçлать.
Пайланăвĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Патшалăх 17 провинци çине пайланать, кашни вĕсенчен тата 117 коммунăран тăрать.
 |
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |
Мандат территорйĕ пулнисем |
|
|---|---|
| Аслă Британи |
Ирак • Палестина (Иордани, Израиль, Государство Палестина) • Танганьика (почти вся Танзания) • Западный Камерун (часть Нигерии и Камеруна) • Британское Того (восточная часть Ганы) |
| Франци | |
| Бельги | |
| Япони (ИТВ хыççăн АПШ йышне кĕнĕ) | |
| Британ доминионĕсем |
ЮАС • Юго-Западная Африка (почти вся Намибия) • Уолфиш-Бей (город в Намибии) • Австралия • Новая Гвинея (северная часть Папуа — Новой Гвинеи) • Науру (Науру) • Новая Зеландия • Западное Самоа (Самоа) |
Африкăри патшалăхсем |
|
|---|---|
Алжир • Ангола • Бенин • Ботсвана • Буркина-Фасо • Бурунди • Габон • Гамби • Гана • Гвиней • Гвиней-Бисау • Джибути • Замби • Зимбабве • Египет • Кабо-Верде • Камерун • Кени • Комор утравĕсем • Конго Демократиллĕ Республики • Конго Республики • Кот-д'Ивуар • Лесото • Либери • Ливи • Мадагаскар • Малави • Мали • Мавритани • Маврики • Марокко • Мозамбик • Намиби • Нигер • Нигери • Руанда • Сан-Томе тата Принсипи • Свазиленд • Сейшелсем • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзани • Того • Тунис • Уганда • Вăтам Африка Республики • Чад • Экваторти Гвиней • Эритрея • Эфиопи • Кăнтăр Африка Республики Пăхăнуллисем: Инди океанĕнчи Британи çĕрĕсем • Майотта • Реюньон • Таса Елена утравĕ Йышăнман патшалăхсем (тивĕç-ирĕкпе — ирĕклĕ): Анăç Сахара • Пунтленд • Сомалиленд |