Сенегал
République du Sénégal (фр.) Réewum Senegaal Шаблон:Ref-wo Senegaal Шаблон:Ref-ff Сенегал | |||||
| |||||
Патшалăх чĕлхисем | франци чĕлхи | ||||
---|---|---|---|---|---|
Тĕп хула | Дакар | ||||
Чи пысăк хула | Дакар | ||||
Президент | Салл Маки | ||||
ПРемьер-министр | Ндиайе Сулейман Ндене | ||||
Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
87 вырăнта 196,722 км2 | ||||
Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе(2002) - Йышлăхĕ |
72 вырăнта 14 120 000 51/км² | ||||
Валюта ячĕ | Франк КФА | ||||
Вăхăт тăрăхĕ | ГВ -0 пуçласа -0 таран | ||||
Патшалăх гимнĕ | Сенегал патшалăхĕн гимнĕ | ||||
Тетел доменĕ | .sn | ||||
Тел. префиксĕ | 221 |
Сенега́л (фр. Sénégal), официаллă — Сенега́л Респу́блики (фр. République du Sénégal) — Хĕвеланăç Африкăри патшалăх, Сенегал юханшывĕнчен кăнтăрарах вырнаçнă. Ятне юханшыв ячĕпе панă. Хĕвеланăçалла Атлантика океанĕ сарăлать, çурçĕрте Мавританипе, хĕвелтухăçĕнче Гвиней тата Гвинея-Бисаупа кăнтăрта чикĕ тытать. Патшалăх ăшĕнче Атлантика океанĕнчен хĕвелтухăçнелле Гамби патшалăхĕ 300 çх патнелле тăсăлать.
Географи
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Сенегал — саваннăсемпе сайра вăрмансем ӳсекен тӳрем çĕршыв, субэкватор кламтĕнче вырнаçнă. Сенегал тăрăх типмен икĕ юханшыв юхать - çурçĕрте Сенегал тата кăнтăрта Казаманс. Ыттисем типĕ тапхăрта шывсăр юлаççĕ. Шултра чĕрчунсене пĕтемпех пĕтернĕ теме пулать, çавах саваннăра антилопăсем тĕл пулаççĕ. Шакал, гепард, леопард çын çитмен вырăнсенче çеç юлнă. Вĕтĕ кышлакансем, кайăксем, тĕрлĕ хуртсме нумай. Çыран хĕррринчи шывра пулăсем, çав шутра акулăсем, нумай.
Халăх
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Халăх йышĕ - 14,1 млн (июль 2010). Çулталăкра ӳсни - 2,7 %, пĕр хĕрарăм вăтамран 4,86 ача çуратнă. Вăтамран 59 çул пурăнаççĕ (57 - арçынсем, 61 - хĕрарăмсем). ВМЧ вирусĕ çынсен 1 % (2007) яхăн. 20 яхăн этника ушкăнĕ, вĕсенчен чи йышлисем волоф (43 %), фульбе (24 %)тата серер (15 %). Шуррисем (французсемпе ливансем) 1% яхăн. Официалă чĕлхе — франци, вырăнти чĕлхесемпе анлă усă кураççĕ. Арçынсен 51 %, хĕрарăмсен 29 % хутла пĕлеççĕ. Тĕн — мусульман 94 %, христиан 5 %, вырăнти тĕнсем 1 % яхăн.
Хулара пурăнакансен шайĕ 42 % (2008) .
Административла пайлану
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Сенегал 14 облаçе пайланать.
№ | Облаç | Облаç (фр. ) | Адм. центрĕ | Лаптăкĕ, км² |
Халăх йышĕ, (2010), çын. |
Йышлăх, çын./км² |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Дакар | Dakar | Дакар | 550 | 2 740 200 | 4982,18 |
2 | Диурбель | Diourbel | Диурбель | 4 359 | 1 421 500 | 326,11 |
3 | Фатик | Fatick | Фатик | 7 935 | 649 500 | 81,85 |
4 | Кафрин | Kaffrine | Кафрин | 11 853 | 509 600 | 42,99 |
5 | Каолак | Kaolack | Каолак | 4 157 | 782 400 | 188,21 |
6 | Кедугу | Kedougou | Кедугу | 16 896 | 124 300 | 7,36 |
7 | Колда | Kolda | Колда | 13 718 | 582 100 | 42,43 |
8 | Луга | Louga | Луга | 29 188 | 810 000 | 27,75 |
9 | Матам | Matam | Матам | 25 083 | 572 800 | 22,84 |
10 | Сен-Луи | Saint-Louis | Сен-Луи | 19 044 | 890 300 | 46,75 |
11 | Седиу | Sedhiou | Седиу | 7 293 | 431 000 | 59,10 |
12 | Тамбакунда | Tambacounda | Тамбакунда | 42 706 | 648 100 | 15,18 |
13 | Тиес | Thiès | Тиес | 6 601 | 1 532 100 | 232,10 |
14 | Зигиншор | Ziguinchor | Зигиншор | 7 339 | 485 300 | 66,13 |
Пĕтĕмпе | 196 722 | 12 179 200 | 61,91 |
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Африка пĕрлешĕвĕ |
|
---|---|
Чăн пайташсем |
Алжир • Ангола • Бенин • Ботсвана • Буркина Фасо • Бурунди • Габон • Гамби • Гана • Гвиней • Гвинея-Бисау • Конго Демократи Республики • Джибути • Икĕпат • Замби • Анăç Сахара • Зимбабве • Кабо-Верде • Камерун • Кени • Коморсем • Конго • Кот-д’Ивуар • Лесото • Либери • Ливи • Маврикий • Мавритани • Малави • Мали • Мозамбик • Намиби • Нигер • Нигери • Руанда • Сан-Томе тата Принсипи • Свазиленд • Сейшел Утравĕсем • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзани • Того • Тунис • Уганда • Вăта Африка Республики • Чад • Экваторти Гвиней • Эритрей • Эфиопи • Кăнтăр-Африка Республики • Кăнтăр Судан |
Пайташлăхне чаракланă | |
Кĕме пăрахнă |
Африкăри патшалăхсем |
|
---|---|
Алжир • Ангола • Бенин • Ботсвана • Буркина-Фасо • Бурунди • Габон • Гамби • Гана • Гвиней • Гвиней-Бисау • Джибути • Замби • Зимбабве • Египет • Кабо-Верде • Камерун • Кени • Комор утравĕсем • Конго Демократиллĕ Республики • Конго Республики • Кот-д'Ивуар • Лесото • Либери • Ливи • Мадагаскар • Малави • Мали • Мавритани • Маврики • Марокко • Мозамбик • Намиби • Нигер • Нигери • Руанда • Сан-Томе тата Принсипи • Свазиленд • Сейшелсем • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзани • Того • Тунис • Уганда • Вăтам Африка Республики • Чад • Экваторти Гвиней • Эритрея • Эфиопи • Кăнтăр Африка Республики Пăхăнуллисем: Инди океанĕнчи Британи çĕрĕсем • Майотта • Реюньон • Таса Елена утравĕ Йышăнман патшалăхсем (тивĕç-ирĕкпе — ирĕклĕ): Анăç Сахара • Пунтленд • Сомалиленд |
Франс чĕлхиллĕ территорисем |
|
---|---|
Пĕртен-пĕр официаллă чĕлхе |
Бенин • Буркина-Фасо • Габон • Гвинея • Демократическая Республика Конго • Кот-д’Ивуар • Мали • Монако • Нигер • Республика Конго • Сенегал • Того Франция, в том числе: Гваделупа • Гвиана • Майотта • Мартиника • Новая Каледония • Реюньон • Сен-Бартелеми • Сен-Мартен • Сен-Пьер и Микелон • Уоллис и Футуна • Французская Полинезия |
Официаллă чĕлхесенчен пĕри |
Бурунди • Вануату • Гаити • о-в Гернси • о-в Джерси • Джибути • Камерун • Коморы • Люксембург • Мадагаскар • Руанда • Сейшельские Острова • ЦАР • Чад • Экваториальная Гвинея |
Территори пайĕнчи официаллă чĕлхе |
Бельги: Брюссельский столичный регион • Валлони Индия: союзная территория Пондичерри Италия: автономная область Валле-д’Аоста Канада: в провинциях и на территориях Квебек • Нунавут • Нью-Брансуик • Северо-Западные территории • Юкон США: в штате Луизиана Швейцария: в кантонах Берн • Вале • Во • Женева • Невшатель • Фрибур • Юра |
Официаллă мар чĕлхе |
Франкофони |
||
---|---|---|
Чăн пайташсем | Албани | Андорра | Армени | Бельги (Бельгири франци пĕрлĕхĕ) | Бенин | Болгари | Буркина-Фасо | Бурунди | Вануату | Вьетнам | Габон | Гаити | Гана1 | Гвиней | Гвиней-Бисау | Греци | Джибути | Доминика | Икĕпат | Кабо-Верде | Камбоджа | Камерун | Канада (Нью-Брансуик, Квебек) | Кипр1 | Коморсем | Конго Демократиллĕ Республики | Конго Республики | Кот-д’Ивуар | Лаос | Ливан | Люксембург | Маврикий | Мавритани | Мадагаскар | Мали | Марокко | Молдави | Монако | Нигер | Руанда | Румыни | Сан-Томе тата Принсипи | Сейшелсем | Сенегал | Сент-Люси | Çурçĕр Македони | Того | Тунис | Франци (Франци Гвиани, Гваделупа, Мартиника, Сен-Пьер тата Микелон) | Вăтам Африка Республики | Чад | Швейцари | Экваторти Гвиней Căнакан патшалăхсем: Австри | Армени | Венгри | Грузи | Латви | Литва | Мозамбик | Польша | Серби | Словаки | Словени | Таиланд | Украина | Хорвати | Чехи 1Ассоциациленĕ пайташ |