Чулхула

Чулхула
Хула гербĕ
Патшалăх:	Раççей
Регион:	Чулхула облаçĕ
Никĕсленĕ:	1221
Хула, çултан:
Халăх йышĕ, пин çын:	1 250,6 (2010)
Хула лаптăкĕ:	411 км2
Геогр. анлăхĕ:	56° 20′
Геогр. вăрăмлăхĕ:	44° 00′

Чулхула (выр. Нижний Новгород) — Атăлпа Ока пĕрлешнĕ вырăнта вырнаçнă хула. Çак хулара Атăлçи федераллă округĕн, тата Чулхула облаçĕн администрациĕ вырнаçнă. Хулана 1221 çулта никĕсленĕ, лаптăкĕ 41 пин гектарпа танлашать, 1 250 615 çын (2010 çулхи утă уйăхĕн 1 тĕлне) пурăнать. 1932 çултанпа 1991 çулчен хула ячĕ Горький (Максим Горький писатель ячĕпе) ятлă пулнă.

Кун-çулĕ

Феодаллă сапаланчăк тапхăрĕнче

Кремĕльти Архангел соборĕ умĕнчи Юрий Всеволодович кнеçпе Симон Суздальский палăкĕ

Кĕперне хули

Герб (1781)

Совет тапхарĕ

1917 çулхи кĕркунне хулара совет влаçне туса хунă. 1929 çулта Сормовăпа тата Канавинăна пăрахăçланă та, вĕсен территорийĕ ытти ялсемпе пĕрле (Гордеевка, Карповка, Высоково чиркӳллĕ ялсем, Высоково, Копосово, Починки, Бурнаковка, Княжиха, Ратманиха, Костариха, Молитовка, Борзовка, Монастырка тата ур. ялсем) Мăн Чулхула картине кĕртнĕ, çавăнтанпа хула районсене пайланать. Çав çултах малтан патшалăха кĕпернесене пайланă администрацисене пĕтернĕ. Чулхула кĕпернине салатса янă. Чулхула Чулхула Енĕн (1932 çултанпа пăрахăçлаччинех — Горьки Ен) центрĕ пулать. 1932 çулта хулана вырăсла Горький ята куçарнă.

XX ĕмĕрĕн вăтăрмĕш çулĕсенче — Чулхулара промăçлăх ĕçĕ хăвăрт ӳссе пырать. 1932 çулта промăçлă пысăк йĕркелӳ — Горьки автомобиль завочĕ ĕçе кĕрет, вăл Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин тапхăрĕнче хӳтĕлев промăçлăхĕн паллă центрĕ шутланнă.

Чулхула кремлĕнчи

«Чулхуласем — фронта» мемориал

Хула районĕсем

• Автозавод районĕ
• Канавино районĕ
• Ленин районĕ
• Мускав районĕ
• Нижегородски районĕ
• Окаçум районĕ
• Совет районĕ
• Сормово районĕ

Чулхулан паллă çыннисем

Чыслă гражданĕсем

Ӳкерчĕк:Monument to Minin and Pozharsky. 2014.jpg

Чулхулари Мининпа Пожарскин палăкĕ

Çавăн пекех пăхăр

• Чулхула гербĕ

Вуламалли

• Гациский А. С. Нижегородка. Путеводитель и указатель по Нижнему Новгороду и нижегородской ярмарке. — Н. Новгород: Тип. губернскаго правления, 1875. — 60 с.(PDF)
• Кучкин В. А. Территория Суздальского и Нижегородского Великих княжеств в XIV в. // Формирование государственной территории северо-восточной Руси в X—XIV вв. / В. А. Кучкин; Отв. ред. акад. Б. А. Рыбаков. — М.: Наука, 1984. — Гл. 5.
• Пудалов Б. М. Письменные источники по истории Нижегородского края (XIII — начало XVIII века): Учебное пособие. — Н. Новгород: Изд. Нижегородского педагогического университета, 2001. (Опубликовано на сайте электронного периодического издания «Открытый текст».)
• Храмцовский Н. И. Краткий очерк истории и описание Нижняго-Новгорода. — 1859.
• Л. Л. Трубе, «Наши города» Горьковское книжное издательство, 1954 г.

Каçăсем

• Чулхула администрацин сайчĕ (вырăсла тата акăлчанла)
• Чулхулан чи пысăк тетел порталĕ (вырăсла)
• Чулхула администрацин сайчĕ
• Чулхула хула думин сайчĕ
• Проект корректуры ген-плана города
• Справочник «Весь Нижний Новгород»