Шорсем
Шорсем | |
Тăван ячĕ | шор-кижи, тадар, тадар |
---|---|
Хальхи вырнаçăвĕ тата йышĕ | |
Пурĕпе: 13 000 çын
| |
Чĕлхе | шор, вырăс |
Тĕн | шаманизм, анимизм, православи |
Расă тĕсĕ | анăç çĕпĕр раси, кăнтăр çĕпĕр раси |
Кĕрет | тĕрĕксем: хакас группи / çурçĕр алтай группи : Раççей Федерацин Çурçĕрти, Çĕпĕрти тата Инçет Тухăçри вырăнти сахал йышлă халăхсем |
Шо́рсем (шор шор-кижи, татар-кижи, тадар-кижи, татар, тадар) — Анăç Çĕпĕрĕн тухăç пайĕнче. ытларах Кемĕр облаçĕнче (Таштагол, Çенĕ Тимĕрçен, Междуреченск, Мыски, Осинники тата урăх районĕсенче), çаплах юнашар Хакас Республикипе Алтай Республики, Красноярск тата Алтай енĕсен хăшпĕр районĕсенче, пурăнакан тĕрĕк чĕлхиллĕ халăх. Мĕнпур йышĕ 14 пине яхăн çын. Иккĕ этносран: кăнтăр е туçи-тайга (XX ĕмĕрĕн пуçламăшĕнче кăнтăр шорсем пурăннă вырăна Туçи Шор теме пуçланă), тата çурçĕр е вăрман-çеçенхир (вĕсене абинсем теççĕ) тытăнса тăрать.
Чĕлхипе шорсем ытларах алтайсене тата хакассене çывăхрах, культурипе — алтайсене тата чулымсене çывăхрах.
Халăх йышĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Çул | çынсем |
---|---|
1926 | 12 601 |
1939 | 16 042 |
1959 | 14 938 |
1970 | 15 950 |
1979 | 15 182 |
1989 | 15 745 |
2002 | 13 745 |
- Кемĕр облаçĕ 11 554 çын ;
- Хакаси Республики 1 078 ;
- Красноярск Ен 201 ;
- Алтай Ен 165 ;
- Алтай Республики 141.
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ 1, 2, 3, 4, 5 тата 6 Окончательные итоги Всероссийской переписи населения 2010 года. çăлкуçран архивланă 24 Ҫурла уйӑхӗн 2011.
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- http://tadarlar.ru/ некоммерческий информационный проект о шорском народе
- Последний кайчи. Радиопрограмма о шорском сказителе Архивленĕ 3 Юпа уйӑхӗн 2008 çулта.
- НОВОСТИ ШОРСКОГО НАРОДА Архивленĕ 19 Ака уйӑхӗн 2013 çулта.
- Борина Л С Этнические последствия национально-государственного строительства большевиков (на материалах Горно-Шорского района) Архивленĕ 4 Пуш уйӑхӗн 2016 çулта.
Тĕрĕк халăхĕсем | |
---|---|
Азербайджансем | Алтайсем | Балкарсем | Пушкăртсем | Гагаузсем | Долгансем | Сарă уйгурсем | Казахсем | Караимсем | Каракалпаксем | Караманлисем | Карапапахсем | Карачайсем | Кашкайсем | Крым тутарĕсем | Крымчаксем | Кумандисем | Кумăксем | Кăркăссем | Ногайсем | Саларсем | Тутарсем | Теленгитсем | Телеутсем | Тофаларсем | Трухменсем | Тупаларсем | Тувасем | Турккăсем | Турккă-месхетисем | Туркменсем | Туркомансем | Узбексем | Уйгурсем | Хакассем | Челкансем | Чăвашсем | Чулăмсем | Шорсем | Юрюксем | Якутсем |