Алга Александр Егорович

Александр Алга
	Александр Алга
	Ӳкерчĕк:Алга Александр Егорович.jpg
Çуралнă чухнехи ят:	Бачков Александр Егорович
Çуралнă вăхăт:	1913, чӳк, 27
Çуралнă вырăн:	Кăнна Кушки ялĕ, Теччĕ уесĕ, Чĕмпĕр кĕпĕрни, (халĕ Тутарстанăн Теччĕ районĕ), Раççей империйĕ
Вилнĕ вăхăт:	1977, çĕртме, 15
Вилнĕ вырăн:	Шупашкар, Чăваш Ен
Ĕçлев тĕсĕ:	чăваш сăвăçи, прозăçи, драматургĕ, литература тăлмачĕ, тишкерӳçи
«Прагăна хăтарнăшăн» медаль	«СССР Хĕçпăшаллă Вăйĕсем 50 çулта» медаль

Ку статья «Алга» хушаматлă çын пирки, Хăлха çакки пирки Алка статьяна пăхăр

Алга Александр Егорович (çуралнă чухнехи хушамат Бачков, 1913 çулхи чӳк уйăхĕн 27-мĕшĕ, Кăнна Кушки ялĕ, Теччĕ уесĕ, Чĕмпĕр кĕпĕрни, (халĕ Тутарстанăн Теччĕ районĕ), Раççей империйĕ — 1977 çулхи çĕртмен 15-мĕшĕ, Шупашкар, Чăваш АССР, РСФСР, ССРП) — чăваш сăвăçи, прозăçи, драматургĕ, литература тăлмачĕ, тишкерӳçи^[1].

Чăваш АССР халăх сăвăçĕ (1970). ССРП ÇП пайташĕ (1938).

Биографи

1913 çулхи чӳк уйăхĕн 27-мĕшĕнче Тутарстанăн Теччĕ районĕнчи Кăнна Кушки ялĕнче çуралнă.

Малтан хăйĕн ялĕнче вĕреннĕ, ун хыççăн ăна ачасен çуртне куçарнă. Хусанти Чăваш техникумĕнче, И. Я. Яковлев ячĕллĕ Чăваш педагогика институтĕнче вĕреннĕ.

Красноармейски тата Çĕрпӳ районĕсенче ачасене чăваш чĕлхипе литературине вĕрентнĕ, Етĕрнери педагогика училищинче ĕçленĕ. 1939 çулта хĕсмете кайнă.

Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçине хутшăннă, тăватă хут аманнă.

Вăрçă хыççăн «Ялав» журнал редакторĕнче Чăваш ÇП ертӳçинче, РСФСР ÇП секретарĕнче ĕçленĕ. 1963-1967 çулсенче ЧАССР Аслă Канашĕн депутачĕ пулнă.

1977 çулхи çĕртме уйăхĕн 15-мĕшĕнче вилнĕ.

Пултарулăх ĕçĕсем

Пĕрремĕш сăввисем 1931 çулта «Утăм» альманахра кун çути курнă. Александр Алга пултарулăхĕ нумай енлĕ. Вăл сăвăсемпе поэмăсем, повеçсемпе роман çырнă.

Паллă кĕнекисем:

«Хĕвеллĕ ир» (Сăвăсем, 1940);
«Тăватă çулталăк» (1947);
«Сăвăсемпе поэмăсем» (1948);
«Юлташпа юнашар» (Калавсем, 1955);
«Хамăр ялсем» (поэма, 1956);
«Легендăсем» (1960);
«Çамрăксем» (1961);
«Пурнăçпа вилĕм» (Повеçсемпе калавсем, 1966);
«Хĕçпе çурла» (2 кĕнекеллĕ роман, 1968, 1973);
«Хурама та хурăн» (повеç, 1979);
«Мои земляки» (Ман тăвансем, поэма, вырăсла, 1959);
«Вязы да березы» (Хурамасемпе хурăнсем, повеç, вырăсла, 1965);
тата ыттисем.

Ю. Збанацкин «Çеçпĕл» романне, В. Шекспирăн «Гамлет» трагедине, А. Пушкин, М. Лермонтов, Т. Шевченко, Н. Некрасов çыравçăсен ĕçĕсене чăвашла куçарнă.

Чыслани

Вăрçă вăхăтĕнчи çапăçусенчи паттăрлăх кăтартнăшăн икĕ хутчен Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин II степеньлĕ орденне, Хĕрлĕ Ялав орденĕсене, медальсене тивĕçнĕ.

Литературăри пысăк çитĕнӳсемшĕн «Хисеп Палли», Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденĕсене тивĕçнĕ. 1970 çулта «чăваш халăх сăвăçи» ятне панă.

Асăрхавсем

^ ЧУВАШСКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ: Александр Алга

Вуламалли

«Чăваш литературин антологийĕ», хатĕрлекенсем: Д. В. Гордеев, Ю. А. Силэм. Шупашкар, 2003. ISBN 5-7670-1279-2 .

Каçăсем

Хайлавĕсем

Ку Чăваш Енĕн пайăр çынни пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

[1] ЧУВАШСКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ: Александр Алга

[1]

п • с • т Чăваш Енĕн халăх çыравçисем
Чăваш АССР халăх çыравçи	Ильбеков Николай Филиппович (1970) • Агаков Леонид Яковлевич (1974) • Артемьев Александр Спиридонович (1980) • Терентьев Николай Терентьевич (1980) • Алендей Василий Степанович (1983) • Осипов Пётр Николаевич (1984) • Таллеров Лаврентий Васильевич (1988) • Емельянов Анатолий Викторович (1990) • Афанасьев Фёдор Ермилович (1990)

Чăваш АССР халăх сăвăçи	Шелепи Николай Иванович (1936) • Элкер Семён Васильевич (1940) • Ухсай Яков Гаврилович (1950) • Хусанкай Пётр Петрович (1950) • Алга Александр Егорович (1970) • Шумков Степан Антонович (1974) • Давыдов-Анатри Василий Иванович (1990)

Чăваш Республикин халăх çыравçи	Юхма Михаил Николаевич (1993) • Айхи Геннадий Николаевич (1994) • Краснов Георгий Васильевич (2003) • Гордеев Денис Викторович (2008) • Павлов Сергей Лукиянович (2013) • Кипеч Анатолий Ильич (2016)

Чăваш Республикин халăх сăвăçи	Ефимов Георгий Андреевич (1996) • Галкин Александр Алексеевич (1997) • Афанасьев Порфирий Васильевич (1998) • Сементер Юрий Семёнович (1999) • Туркай Валерий Владимирович (2003) • Исмуков Николай Аверкиевич (2008) • Сарпи Раиса Васильевна (2021) • Асамат Светлана Васильевна (2021) • Теветкел Николай Александрович (2022)