Кивĕ Ахпӳрт (Патăрьел районĕ): версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни) Тархасшăн, Пастух юлташ, ура айĕнче чăлханса ан çÿрĕр. Жендосо тĕрĕс каланă: Сирĕн кăшт тăрри шăтăкрах. Чăнах çапла. |
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
50-мĕш йĕрке: | 50-мĕш йĕрке: | ||
==Ял тытăмĕ, халăх йышĕ== |
==Ял тытăмĕ, халăх йышĕ== |
||
Ялта [[Кивĕ Ахпӳрт вăтам шкулĕ|вăтам шкул]], [[Кивĕ Ахпӳрт ял вулавăшĕ| |
Ялта [[Кивĕ Ахпӳрт вăтам шкулĕ|вăтам шкул]], [[Кивĕ Ахпӳрт ял вулавăшĕ|ялта вулаканни]], [[Кивĕ Ахпӳрт фельдшер-аккушер пункчĕ|фельдшер-аккушер пункчĕ]], [[Кивĕ Ахпӳрт культура çурчĕ|культура çурчĕ]] вырнаçнă. |
||
===Урамĕсем=== |
===Урамĕсем=== |
||
* Аялти Аслă урам- Ленин урамĕ. |
* Аялти Аслă урам- Ленин урамĕ. |
||
82-мĕш йĕрке: | 82-мĕш йĕрке: | ||
==Паллă çынсем== |
==Паллă çынсем== |
||
*[[Арланов Михаил Михайлович]], [[Хыпар (хаçат)|"Хыпар" |
*[[Арланов Михаил Михайлович]], [[Хыпар (хаçат)|"Хыпар" Кăларакан çурчĕн]] директорĕ — тĕп редакторĕ ([[2015]]-мĕш çултанпа). |
||
*[[Каргин Николай Васильевич]], [[Социаллă Ĕç Паттăрĕ|Социализмлă Ĕç Паттăрĕ]]. |
*[[Каргин Николай Васильевич]], [[Социаллă Ĕç Паттăрĕ|Социализмлă Ĕç Паттăрĕ]]. |
||
*[[Карягин Фёдор Александрович]], [[Чăваш республики|Чăваш республикин]] экологи тата [[çутçанталăк]] ресурсĕсен министрĕ ([[1992]]-[[1996]]), [[географи]] [[ăслăх|ăславĕсен]] кандидачĕ. |
*[[Карягин Фёдор Александрович]], [[Чăваш республики|Чăваш республикин]] экологи тата [[çутçанталăк]] ресурсĕсен министрĕ ([[1992]]-[[1996]]), [[географи]] [[ăслăх|ăславĕсен]] кандидачĕ. |
12:49, 27 Ҫӗртме уйӑхӗн 2016 вӑхӑтри верси
Статьяна капăрлатмалла. Эсир проекта пулăшма пултаратăр. Ӳкерчĕксене тата капăрлатусене Википеди йĕркисемпе татăçуллă хайласа кĕртме пултаратăр.
Капăрлатусене шырас тесен:
|
Кивĕ Ахпӳрт
|
Кивĕ Ахпӳрт, — Чăваш Енĕн Патăръел районĕнчи ял.
Ял тытăмĕ, халăх йышĕ
Ялта вăтам шкул, ялта вулаканни, фельдшер-аккушер пункчĕ, культура çурчĕ вырнаçнă.
Урамĕсем
- Аялти Аслă урам- Ленин урамĕ.
- Çӳлти Аслă урам- Çĕнтерĕве 50 çул урамĕ.
- Пикшик урамĕ - Карла Маркса урамĕ.
- Урлă кассем:
- Çăкал касси
- Шакки касси - Гагарин касси.
- Лекeр касси - Кооператив касси.
- Маюр касси - Чăваш касси.
- Малти кас- Спорт касси.
- Шкул касси.
- Бородовсен касси- Комсомол урамĕ.
- Петуховсен касси - Ворошилов урамĕ.
- Каштановсен касси- Николаев космонавт урамĕ.
- Çĕнĕ кас.
Тавралăх
Кивĕ Ахпӳрт Пăла шывĕн вăтам юхăмĕнче, сылтăм çыранра вырнаçнă. Ку тĕлте Пăлана Пайпарăс[1] тата Пучивар шывĕсем юхса кĕреççĕ.
Истори
Ял малтан Ахпӳрт ятлă пулнă. Кивĕ текен сăмах каярах, XVII ĕмĕр вĕçĕнче 9 кил-йыш ялтан куçса кайса Пăла юханшывăн тепĕр енче çĕнĕ ял туса хунă хыççăн хутшăннă. Çĕнĕ яла Çĕнĕ Ахпӳрт теме пуçланă.
Яла никĕслекенсем халĕ Канаш районне кĕрекен Кивĕ Ахпӳрт ялăн çыннисем пулнă. Г.Ф. Мулюков краевед тĕпчесе пĕлнĕ тăрăх яла 1634 çулта никĕсленĕ.[2] Вăлах яла никĕсленĕ çынсен ячĕсене тĕпчесе пĕлнĕ. Ялти халапсем тăрах яла Еливан, Салма, тата Кăтра ятлă çынсем никĕсленĕ. Çаван пекех Сеприхана асăнаççĕ.[3]
Столыпин реформисем вăхăтĕнче ялти пĕрлĕхрен уйрăлса тухакансем пулнă. 1910-мĕш çулта Кивĕ Ахпÿрт хуттăрĕнчи 6 килте 30 çын пурăннă. Каярахпа вăл хуттăра Пĕчĕк Ахпÿрт ят панă. Паянхи кун асăннă пурăнакан вырăн çук.
1920 çулхи çурла уйăхĕн 3 Пăва уесне, ун хыççăн вара Çĕрпӳ уесне кĕнĕ. 1920 çулхи юпа уйăхĕн 1 хыççăн Çĕрпӳ уесĕн Йĕпреç районне кĕртнĕ. 1921 çулхи çĕртме уйăхĕн 22-пе 1927 çулчен Патăръел уесне кĕнĕ. Ку пĕтĕм вăхатра ял çак пайланăвсен Патăръел вулăсне кĕнĕ.
1927 çулхи юпа уйăхĕн 1 Аслă Патăръел районне кĕнĕ. 1935 çулхи çу уйăхĕн 19 хыççăн Патăръел районне, 1939 çулхи нарăс уйăхĕн 22 хыççăн Чкаловски районне, 1957 çулхи чӳк уйăхĕн 20 хыççăн хальхи вăхăт таран Патăръел районне кĕрет[4].
Паллă çынсем
- Арланов Михаил Михайлович, "Хыпар" Кăларакан çурчĕн директорĕ — тĕп редакторĕ (2015-мĕш çултанпа).
- Каргин Николай Васильевич, Социализмлă Ĕç Паттăрĕ.
- Карягин Фёдор Александрович, Чăваш республикин экологи тата çутçанталăк ресурсĕсен министрĕ (1992-1996), географи ăславĕсен кандидачĕ.
- Карягина Марина Фёдоровна, — чăваш сăвăçĕ, тележурналист.
- Мукина Ираида Васильевна, — филологи ăслăлăхĕсен кандидачĕ.
- Салмин Антон Кириллович, истори ăслăлăхĕсен докторĕ, этнолог.
Вуламалли
Каçăсем
Асăрхавсем
- ^ Хăшпĕр чухне, гиперкоррекци хыççăн хăваласа, "Байбарус" е тата урăхларах та çырни тĕл пулкалать.
- ^ Г.Ф.Мулюков. Ордена Ленина колхоз "Гвардеец". Ч., 1983. 9 с.
- ^ В.Д.Димитриев. Чувашские исторические предания. Ч., 1993. 190 с.
- ^ Чăваш Ен пурăнан вырăнсем
Патăрьел районĕн пурăнан вырăнĕсем |
||
---|---|---|
Алманчă • Анат Атăк • Анат Тăрмăш • Анат Туçа • Анат Чакă • Аслă Чемен • Апрушнай • Вăрманхĕрри Шăхаль • Вăтаел • Еншик • Именкасси • Ишлĕ-Шетмĕ • Йăлăм Патăръел • Каншел • Кĕçĕн Арапуç • Кĕçĕн Шăнкăртам • Кĕçĕн Чемен • Кивĕ Ахпӳрт • Кивĕ Катек • Кословккă • Ксыл-Камыш • Ксыл-Чишма • Люля • Начар Упи • Нăрваш Шăхаль • Пăлакасси • Пăлапуç Нурăс • Пăлапуç Пашьел • Пăлаçи Атăк • Патăрьел • Первомайски • Пӳртлĕ • Сăкăт • Сител • Çăл Атăк • Çĕнĕ Ахпӳрт • Çĕнĕ Чаткас • Çĕнъял • Татмăш • Тăрăн • Тикеш • Треньел • Тури Тăрмăш • Тури Туçа • Тури Чакă • Турхан • Тутар Сăкăчĕ • Тутар Тимешĕ • Ульяновка • Упамса • Хирти Пикшик • Хурама Тăвар • Чăваш Ишек • Шăнкăртам • Шăхаль • Шăхач • Шетмĕ • Ырлăх • Ыхра Çырми |