Çĕнĕ Ахпӳрт (Патăрьел районĕ)

Урăх пĕлтерĕшĕсене Çĕнĕ Ахпӳрт (пĕлтерĕшĕсем) статьяра вулăр.

Çĕнĕ Ахпӳрт Çĕнĕ Ахпӳрт Çĕнĕ Ахпÿрт Novoe Ahperdino Ялав Герб Патшалăх РаççейРаççей Федераци субъекчĕ Чăваш ЕнЧăваш Ен Муниципаллă район Патăрьел Ял тăрăхĕ Çĕнĕ Ахпӳрт Координатсем 55°05′13″ с. ш. 47°41′30″ в. д. Пуçлăх Тукмаков Валентин Петрович Наци йышĕ чăвашсем Конфесси йышĕ православсем Этнохороним çĕнĕахпÿртсем, çняхпÿртсем, çĕнахпÿртсем Вăхăт тăрăхĕ UTC+4 Телефон кочĕ +7 83532 Почтă индексĕ 429353 Автомобиль кочĕ 21, 121 ОКАТО кочĕ 97 207 840 001 Официаллă сайчĕ каçă

Çĕнĕ Ахпӳрт(выр. Новое Ахпердино), — Чăваш Енĕн Патăрьел районĕнчи ял. Пăла шывĕн сулахай çыранĕнче вырнаçнă.

Тавралăх

Ку тĕлте Пăлана Çăкал тата Хулаçырми ятлă шывсем юхса кĕреççĕ. Ял хирĕнче, хĕвелтухăç еннелле кайсан, авалхи чул юпа пур (ăна карта тытса çавăрса тирпейленĕ).

Ял тытăмĕ, халăх йышĕ

Ялта вăтам шкул, ял вулавăшĕ, фельдшер-аккушер пункчĕ, культура çурчĕ, "Çеçпĕл" ача-сачĕ, çыхăну уйрăмĕ вырнаçнă.

Урамĕсем

• Аялти Аслă урам- Ленин урамĕ.
• Çӳлти Аслă урам- Çĕнтерĕве 50 çул урамĕ.
• Пикшик урамĕ - Карла Маркса урамĕ.
• Урлă кассем:
• Çăкал касси
• Шакки касси - Гагарин касси.
• Лекeр касси - Кооператив касси.
• Маюр касси - Чăваш касси.
• Малти кас- Спорт касси.
• Шкул касси.
• Бородовсен касси- Комсомол урамĕ.
• Петуховсен касси - Ворошилов урамĕ.
• Каштановсен касси- Николаев космонавт урамĕ.
• Çĕнĕ кас.

Истори

"Ахпÿрт" сăмахăн этимологине М.Р.Федотов профессор ăнлантарса панă.

Чăн малта Ак Бэрдĕ тени тăрать. "Ак" кунта пĕр-пĕр лайăх (позитивлă) сăнара палăртать, чăвашла "Хак" тенипе танлаштарăр (арабизм: Турă, Чăнлăх, Сиплĕх тата ытти те). Бэрдĕ — стандартлă тĕрĕк чĕлхисенче — пачĕ. Çапла вара иккĕшне пĕрле тусан "Турă Пачĕ" тенине пĕлтерет. Çынсене çавнашкал ят панă тахçан. "Пÿрт" тени каярахпа çеç, контаминациленнине кура, сиксе тухнă.

Çĕнĕ Ахпӳрте XVII ĕмĕр вĕçĕнче Кивĕ Ахпӳрт ялĕнчен уйрăлса тухнисем никĕсленĕ.

Тĕрлĕ çулсенче Çĕнĕ Ахпӳртрен хăйĕнчен Пăлакасси тата Козловка ялĕсем уйрăлса тухнă.

Паллă çыннисем

• Волкова Ольга Ильинична — РСФСР çутĕç отличникĕ .
• Данилов Виктор Данилович (1897-1933) — Чăваш Енĕн çар комиссарĕ (1925), Чăваш АССРĕн территорилле çар округĕн пуçлăхĕ (1925-1926), Мари облаçĕн территорилле çар округĕн пуçлăхĕ (1926-мĕш çул хыççăн).
• Каштанов Михаил Филиппович, Чăваш комсомолĕн чи малтанхи ертӳçисенчен пĕри, каярахпа —полковник-инженер. Çамрăк чухне Теччĕре Çеçпĕл Мишшипе пĕрле (пĕр вăхăталла) вĕреннĕ. Паллă Раççей историкĕн С.М.Каштановăн (1932 çур.) ашшĕ.
• Каштанов Алексей Федотович (1919-?) — РСФСР çутĕç отличникĕ (1974).
• Лекарев Ксенофонт Емельянович — РСФСР çутĕç отличникĕ (1979).
• Люкина Елизавета Михайловна — Раççей çутĕç отличникĕ .
• Сачкова Людмила Николаевна, - çыравçă.
• Силэм Юлия Александровна (1951 çур.) — çыравçă, философи ăславĕсен кандидачĕ.
• Тукмаков Пётр Васильевич — нумай çул хушши вырăнти колхоза ăнăçлă ертсе пынăскер.
• Тукмакова Мария Александровна — РСФСР çутĕç отличникĕ (1983).
• Майоров Иван Григорьевич (1957 çур.) — Куславкка районĕн пуçлăхĕ (2002-2012).
• Урукова Римма Николаевна — РСФСР çутĕç отличникĕ .
• Чумерин Николай Иванович — Раççей çутĕç отличникĕ (1996).

Кăсăклă фактсем

• Майков Евгений Иванович генерал-лейтенант ачалăхĕпе яшлăхĕ Çĕнĕ Ахпӳртре иртнĕ.

• Çĕнĕ Ахпӳрт тахçан ĕлĕк пулнă "Шурă çухасем" текен хурахсен ушкăнĕпе паллă. Паллах, кунпа мухтанмаллисемех çук, анчах та çак пулăм хăйне майлă йĕр хăварнă; вăл хальхи ăрăва мĕнле пулмалла марри çинчен вĕрентет. Хурахсем хĕлле сурăх тирĕнчен тунă шурă çухасемлĕ тумтирсемпе çӳренĕ, ят шăпах çавăнтан пырать. Ушкăна, унпа çыхланнисене каярахпа тытса суд тунă, пысăк сроксем парса хасаланă. Кун пирки кăштах К.Е.Лекарев кĕнекинче çырса кăтартнă.

Вуламалли

• Лекарев К.Е. Тăван ялăм, савнă ял. Патăрьел, 1998.
• Казаков, Николай. Топонимика местного края. 7-мĕш класра вĕренекенĕн ĕçĕ.

Каçăсем

• Чăваш Енри пурăнан вырăнсем 2017 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче архивланӑ.