Пенза облаçĕ
|
Пенза облаçĕ | |||||
| |||||
| |||||
| Тĕп хули | Пенза | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
59 43 200 км² | ||||
| Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе |
8 3 779 800 патнелле (2002) | ||||
| Федераци тăрăхĕ | Атăлçи федераци тăрăхĕ | ||||
| Экономика регионĕ | Атăл-Вятка экономика районĕ | ||||
| Регион номерĕ | 16 | ||||
| Патшалăх чĕлхисем | вырăс | ||||
| Пуçлăх | Иван Белозерцев | ||||
| Премьер-министр | |||||
| Патшалăх Канашĕн председателĕ | Валерий Лидин | ||||
| Гимн | Пенза облаçĕн гимнĕ | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +0300 | ||||
Пенза облаçĕ, — Раççей Федерацин субъекчĕ[1]. РФ Европăри пайĕнче вырнаçнă, Атăлçи федераци тăрăхне кĕрет.
Администраци центрĕ — Пенза хула.
Географи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Çак категорин тĕп статьи çук — Пенза облаçĕн географийĕ. Ăна çырса Эсир проекта пулăшма пултаратăр.
Географи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Лаптăкĕ 43,3 пинĕ тăваткал çухрăм.
Пурăнан халăх[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Халăх йышĕ 1 млн 422,7 пинĕ çын (2005). Халăх йышлăхĕ: 32,9 çын/тăваткал çухрăм (2005), хулара: 65,6 % (2005).
Чăвашсен йышĕ — 8595 çын (2010 çул). Илемлĕ ту чăваш ялĕ вырнаçнă. "Асамат" фольклор ушкăнĕ пур. Пенза облаçĕн Чăваш наци тата культура центрĕ (2003 çултанпа) ĕçлет, ертӳçи — Николай Чирков.
Наци йышĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Пурăнан халăх йышĕнче чылайрахăшĕ — вырăссем. Пысăк этнос ушкăнĕсем — тутарсемпе ирçĕсем.
Тĕп халăхсем, 1939—2010 пурăнан халăха çырнипе
| Халăх | 1939[2] | 1959[3] | 1970[4] | 1979[5] | 1989[6] | 2002[7] | 2010[8] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Вырăссем | 1 484 300 (86,8 %) | 1 311 909 (86,9 %) | 1 323 489 (86,2 %) | 1 306 093 (86,5 %) | 1 296 143 (86,1 %) | 1 254 680 (86,4 %) | 1 165 668 (86,8 %) |
| Ирçĕсем | 132 752 (7,8 %) | 109 442 (7,2 %) | 106 485 (6,9 %) | 95 718 (6,3 %) | 86 370 (5,7 %) | 70 739 (4,9 %) | 54 703 (4,1 %) |
| Тутарсем | 64 660 (3,8 %) | 62 224 (4,2 %) | 74 835 (4,9 %) | 78 236 (5,2 %) | 81 307 (5,4 %) | 86 805 (6,0 %) | 86 431 (6,4 %) |
| Чăвашсем | 7535 (0,4 %) | 6050 (0,4 %) | 7433 (0,5 %) | 7121 (0,5 %) | 7075 (0,5 %) | 6738 (0,5 %) | 8595 (0,7 %) |
Хулисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Беднодемьяновск
- Белински
- Хулаш
- Заречнăй
- Каменка
- Кузнецк
- Анат Ломов
- Никольск
- Пенза
- Çăрттанлă
- Сурск
Паллă çынсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Скумин, Виктор Андреевич – вырӑс ăсчахĕ, пĕрлĕхлĕх ĕçченĕ, медицина ăслăхĕсен тухтăрĕ, педагогика тата психологи профессорĕ, „Сывлӑх патне культура урлӑ“ халӑхсен хушшинчи пĕрлĕхлĕ юхӑмăн президенчĕпе пуçласа яраканĕ.
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ Калуцкова Н.Н., Горячко М.Д. и др Пе́нзенская о́бласть / председ. Ю.С. Осипов и др., отв. ред. С.Л. Кравец. — Большая Российская Энциклопедия (в 35 т.). — Мускав: Научное издательство «Большая российская энциклопедия», 2014. — Т. 25. П - Пертурбационная функция. — 26000 экз. — ISBN 978-585270-362-0
- ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
- ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
- ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
- ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
- ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
- ^ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
- ^ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года Архивленĕ 1 Нарӑс уйӑхӗн 2012 çулта.
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
| Пенза облаçĕ | |||
|---|---|---|---|
 | Администраци центрĕ: Пенза Хула тăрăхĕсем: Заречный (ЗАТО) | Кузнецк | Пенза Статьясем: Географи | Гербĕ | Гимнĕ | Историйĕ | Халăхĕ | Администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕ | Ялавĕ |  | |
| Раççей Федерацин Атăл федераци тăрăхĕ | ||
|---|---|---|
 | ||
Пенза облаçĕн администраци пуçлăхĕсем (1991-па) |
||
|---|---|---|
| Пенза облаçĕн администраци пуçлăхĕсем (1991—98) | | |
| Пенза облаçĕн администраци пуçлăхĕсем (1998-па) |
Василий Бочкарёв (1998—2015) • Иван Белозерцев (2015—2021) | |
ПРКП (б) — ССКП Пенза обкомĕн пĕрремĕш секретарĕсем (1939-1991) |
||
|---|---|---|
Александр Кабанов (1939-1942) • Константин Морщинин (1942-1949) • Иван Лебедев (1949-1952) • Сергей Бутузов (1952-1961) • Лев Ермин (1961-1963, в 1963-1964 ял, 1964-1979) • Борис Маткин (1963-1964 пром.) • Фёдор Куликов (1979-1990) • Борис Зубков (1990-1991) | ||
Пенза облĕçтăвкомĕн председателĕсем (1939—1991) |
||
|---|---|---|
Трофим Дажин (1939—42) • Евгений Порошин (1942—43) • Матвей Мотинов (1943—45) • Михаил Захаров (1945—48) • Яков Абрамов (1948—49) • Александр Петрищев (1949—50) • Фёдор Кулаков (1950—55) • Виктор Пищулин (1955—61) • Григорий Смирнов (1961—62, в 1962—64 ял, 1964—65) • Виктор Ерзунов (1962—64, пром.) • Борис Маткин (1965) • Николай Мальшаков (1965—68) • Виктор Дорошенко (1968—89) • Анатолий Ковлягин (1989—91) | ||
Пенза облаçĕн музейĕсем |
||
|---|---|---|
| Федераци шайĕнчи |  | |
| Регион шайĕнчи |
Пенза облаçĕн К. А. Савицкий ячĕллĕ ӳкерчĕк галерейи • Кĕпĕрнетĕр пӳрчĕ • Пензăри патшалăх тăван ене тĕпчекен музей • Г. В. Мясников ячĕллĕ пĕр ӳкерчĕк музейĕ • А. Н. Радищев музейĕ • Музей-усадьба В. Г. Белинского • Халăх пултарулăхен музейĕ • Кантăкпа хрусталь музейĕ • Мейерхольд килĕ (музей-театр) | |
Раççейĕн федераци тытăмлăхĕ |
||
|---|---|---|
| Республикăсем |
Адыгей • Алтай • Пушкăртстан • Бурят Республики • Дагестан • Ингушети • Кабарда-Балкар Республики • Калмăк Республики • Карачай-Черкес Республики • Карели • Коми • Крым • Мари Эл • Мордва Республики • Саха (Якути) • Çурçĕр Осети • Тутарстан • Тыва Республики • Удмурти • Хакас Республики • Чечен Республики • Чăваш Республики |  |
| Енсем | ||
| Облаçсем |
Амур • Архангельск • Аçтăрхан • Белгород • Брянск • Улатимĕр • Волгоград • Вологда • Воронеж • Иваново • Иркутск • Калининград • Калуга • Кемĕр • Киров • Кострома • Курган • Курск • Ленинград • Липецк • Магадан • Мускав • Мурман • Чулхула • Новгород • Çĕн Çĕпĕр • Омск • Ăренпур • Орёл • Пенза • Псков • Ростов • Рязань • Самар • Сарăту • Сахалин • Свердловск • Смулен • Тамбов • Тĕвер • Томск • Тулă • Тĕмен • Чĕмпĕр • Челепи • Ярославль | |
| Федераци шайĕнчи хуласем | ||
| Автономи облаçĕ | ||
| Автономи тăрăхĕсем | ||
| 1 Архангельск облаçĕ шутне кĕрет ² Тĕмен облаçĕ шутне кĕрет | ||