Тыва

Тулаш аудиофайлсем
	Тыва гимнĕ (Инс.)
	Мен — тыва мен (Тув.)

	Республика Тыва
Патшалăх	Раҫҫей Федерацийӗ
Статус	Раççей Федерацин субъекчĕ
Администраци центрĕ	Кызыл
Чи шĕкĕр хуласем	Кызыл, Ак-Довурак, Шагонар
Пуçлăх	Владислав Ховалыг
Пуçлăх	Кан-оол Даваа
Официаллă чĕлхесем	тувин, вырăс
Лаптăк	168 604 çм²
Вăхăт тăрăхĕ	KRAT и Азия/Красноярск[d]
Автом. номерĕсен кочĕ	-
Сайчĕ

Тыва (Тува^[5]; тыв. Тыва), официаллă ячĕ — Тыва Респу́блики́ (тыв. Тыва Республика, выр. Республика Тыва) — Раççей Федерацийĕн субъект, унăн йышĕнчи республика^[6]^[7]. Тӗп хули - Кызыл.

Истори

Раççей империн протекторачĕ

Тĕп статья: Урянхай ен

1911 çухи Монгол наци революцийĕ хыççăн тувин кнеçĕсем виçĕ ушкăна уйăрăлнă: пĕрисем ирĕклĕхе йышăннă, теприсем Монголие кĕмелле тенĕ, ыттисем Раççей империнче пулма кăмăл тунă^[8].

Литература

Лузянин С. Г. Россия - Монголия - Китай в первой половине XX века. Политические взаимоотношения в 1911-1946 гг.. — М.: «ОГНИ», 2003. — ISBN 5-9548-0001-4

Асăрхавсем

^ Раҫҫей Федерацийӗн Конституцийӗ.
^ Тыва Республикин Конституцийӗ.
^ Тыва Республикин Конституцийӗ, 5 статья.
^ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
^ Тыва Республикин Конституцийӗ — Конституци Йӗркин Пуҫламӑшсем 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.. 1 статья. 2 пай. Тыва Республики тата Тува ячӗсем пӗр тан пӗлтерӗшлӗ.
^ БРЭ, статья: Тыва, автор Самойлова Г.С., Горячко М.Д., Кызласов И.Л., Доржу З.Ю, 32 том, питсем: 591—598
^ Раҫҫей Федерацийӗн Конституцийӗ. Ст. 5, пп. 1, 2
^ Л. Жажмсран. 1995

Каçăсем

Официальный сайт Республики Тыва2014 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ.
Законодательство Республики Тыва
Национальный музей Республики Тыва
Административные преобразования в Туве. çăлкуçран архивланă 28 Авӑн уйӑхӗн 2011.
История Тувы. çăлкуçран архивланă 2 Юпа уйӑхӗн 2008.
Тувиноведение
Центр туризма Республики Тыва 2022 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ.
Карта Республики Тыва (по-тувински). Славяно-Евразийский научно-исследовательский центр.
«Мен — тыва мен». Тува: любимое место рыбалки Владимира Путина в фотографиях и фактах. Lenta.ru (2013-07-29). çăлкуçран архивланă 13 Ҫурла уйӑхӗн 2013. Тĕрĕсленĕ 30 Утӑ уйӑхӗн 2013.

[1] Раҫҫей Федерацийӗн Конституцийӗ.

[2] Тыва Республикин Конституцийӗ.

[3] Тыва Республикин Конституцийӗ, 5 статья.

[_3a9cd5b86e2c217d-4] ttps://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe

[5] Тыва Республикин Конституцийӗ — Конституци Йӗркин Пуҫламӑшсем 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.. 1 статья. 2 пай. Тыва Республики тата Тува ячӗсем пӗр тан пӗлтерӗшлӗ.

[6] БРЭ, статья: Тыва, автор Самойлова Г.С., Горячко М.Д., Кызласов И.Л., Доржу З.Ю, 32 том, питсем: 591—598

[7] Раҫҫей Федерацийӗн Конституцийӗ. Ст. 5, пп. 1, 2

[8] Л. Жажмсран. 1995

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

п • с • т Раççейĕн федераци тытăмлăхĕ
Республикăсем	Адыгей • Алтай • Буряти • Дагестан • ДХР¹ • Ингушети • Кабарда-Балкари • Калмыки • Карачай-Черкеси • Карели • Коми • Крым¹ • ЛХР¹ • Мари Эл • Мордови • Пушкăртстан • Саха • Çурçĕр Осети • Тутарстан • Тыва • Удмурти • Хакаси • Чăваш Ен • Чечня

Енсем	Алтай • Байкал Лешьен • Камчатка • Краснодар • Красноярск • Перĕм • Ставрополь • Тинĕсçум • Хабаровск

Облаçсем	Амур • Архангельск • Аçтăрхан • Ăренпур • Белгород • Брянск • Владимир • Волгоград • Вологда • Воронеж • Иваново • Иркутск • Запорожье¹ • Калининград • Калуга • Кемĕр • Киров • Кострома • Курган • Курск • Ленинград • Липецк • Магадан • Мурманск • Мускав • Новгород • Омск • Орёл • Пенза • Псков • Ростов • Рязань • Самар • Сарăту • Сахалин • Свердловск • Çĕн Çĕпĕр • Смулен • Тамбов • Тĕвер • Томск • Тула • Тĕмен • Херсон¹ • Челепи • Чĕмпĕр • Чулхула • Ярославль

Федераци шайĕнчи хуласем	Мускав • Санкт-Петербург • Севастополь¹

Автономиллĕ облаç	Еврей

Автономиллĕ тăрăхсем	Ненец² • Хантă-Манси³ • Чукотка • Ямал-Ненец³
¹ Тӗнчери йышӑннӑ Украинӑн территорийӗ ҫинчи • ² Архангельск облаçне кӗрет • ³ Тĕмен облаçне кӗрет