Калмăк Республики
Курӑнакан калӑплав
(Калмыки ҫинчен куҫарнӑ)
Çак статьяна е уйрăма çĕнĕрен çырмалла, чăваш чĕлхин йĕркисене пăхăнмалла, ытти кăлтăксенчен те хăтăлмалла. Статьяна тата унăн уйрăмне статьясене çырмалли йĕркепе хатĕрлемелле, ăнланманлăха пĕтермелле.
|
Калмăк Республики | |||||
| |||||
Тĕп хули | Элиста | ||||
---|---|---|---|---|---|
Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
42 74 731 км² | ||||
Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе |
80 271 135 çын патнелле (2020) | ||||
Федераци тăрăхĕ | Атăлçи Федераци тăрăхĕ | ||||
Экономика регионĕ | Атăлçи | ||||
Регион номерĕ | 08 | ||||
Патшалăх чĕлхисем | вырăс, калмăк | ||||
Пуçлăхĕ | Бату Хасиков | ||||
Премьер-министр | Юрий Зайцев | ||||
Патшалăх Канашĕн Председателĕ | |||||
Гимн | Калмăк Республикин гимнĕ | ||||
Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +0300 |
Калмăк Республики (калм. Хальмг Таңһч, выр. Республика Калмыкия) — Раççей Федерацийĕн субъекчĕ. Чӳк 4-мӗшӗнче 1920 никĕсленĕ. Тĕп хули — Элиста.
Географи
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Климачĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Республика Калмыкия располагается на крайнем юго-востоке европейской части России. Протяженность территории с севера на юг — 448 км, с запада на восток — 423 км. Граничит Калмыкия на юге со Ставропольским краем, на юго-востоке — с Республикой Дагестан, на севере — с Волгоградской областью, на северо-востоке — с Астраханской областью, на западе — с Ростовской областью. Регион расположен в зонах степей, полупустынь и пустынь и занимает территорию с общей площадью 75,9 тыс. кв. км., что больше территории таких государств в Западной Европе как Бельгия, Дания, Швейцария и Нидерланды. Республика находится на юго-востоке европейской части Российской Федерации. Ее координаты составляют 44°50' и 40°10' восточной долготы и 41°40' и 47°35' северной широты.
На территории Калмыкии условно выделяются три природно-хозяйственные зоны: западная, центральная и восточная. Западная зона охватывает территории Городовиковского и Яшалтинского районов, центральная зона — территории Малодербетовского, Сарпинского, Кетченеровского, Целинного, Приютненского и Ики-Бурульского районов, восточная — территории Октябрьского, Юстинского, Яшкульского, Черноземельского и Лаганского районов. Наиболее благоприятной по почвенно-климатическим условиям является западная зона.
Весьма крупной специфической территорией восточной зоны являются так называемые Черные земли. С юга территория Калмыкии ограничена Кумо-Манычской впадиной и реками Маныч и Кума, в юго-восточной части омывается Каспийским морем, на северо-востоке на незначительном участке граница республики подходит к реке Волге, а на северо-западе расположена Ергенинская возвышенность. В пределах территории республики северная часть Прикаспийской низменности называется Сарпинской низменностью, а в ее южной части находятся Черные земли. Господствующим типом рельефа республики, занимающим большую часть ее территории, являются равнины.
Халăх йышĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Йышĕ 2002 çулта, пин (* 2012 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.) | |
---|---|
Калмăксем | 155,9 (53,4 %) |
Вырăссем | 98,1 (33,6 %) |
Даргинсем | 7,3 (2,5 %) |
Чеченсем | 6,0 (2,0 %) |
Турккăсем | 3,1 (1,1 %) |
Украинсем | 2,5 |
Аварсем | 2,3 |
Нимĕçсем | 1,6 |
Тутарсем | 1,1 |
Корейсем | 1,0 |
показаны народы c численностью более 1000 человек |
Административлă пайланăвĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Хуçалăхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Этеплĕхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Çавăн пекех пăхăр
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Калмăк Республика. Хыпар сайчĕ 2022 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ.
- Республика Калмыкин Ертӳлĕхĕн официаллă сайчĕ 2007 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ.
- Республика Калмыкия в справочнике-каталоге «Вся Россия» 2007 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче архивланӑ.
- Портал органов власти Правительства Республики Калмыкия 2009 ҫулхи Ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче архивланӑ.
- Калмыки хыпарĕсем 2018 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ.
- Республика Калмыки. Открытый портал Юга России 2008 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче архивланӑ.
- Форум Калмыкия.ру 2022 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ.
- Форум Хальмг.ру 2017 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ.
- Калмык порталĕ 2018 ҫулхи Ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ.
- Вырăс-калмык сăмахсарĕпе калаçу кĕнеки 2013 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.
- Калмыцкий героический эпос Джангар и народные сказки/«Сокровищница калмыцкого народа» 2018 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ.
Раççейĕн федераци тытăмлăхĕ |
||
---|---|---|
Республикăсем | ||
Енсем |
Алтай • Байкал Лешьен • Камчатка • Краснодар • Красноярск • Перĕм • Ставрополь • Тинĕсçум • Хабаровск | |
Облаçсем |
Амур • Архангельск • Аçтăрхан • Ăренпур • Белгород • Брянск • Владимир • Волгоград • Вологда • Воронеж • Иваново • Иркутск • Запорожье1 • Калининград • Калуга • Кемĕр • Киров • Кострома • Курган • Курск • Ленинград • Липецк • Магадан • Мурманск • Мускав • Новгород • Омск • Орёл • Пенза • Псков • Ростов • Рязань • Самар • Сарăту • Сахалин • Свердловск • Çĕн Çĕпĕр • Смулен • Тамбов • Тĕвер • Томск • Тула • Тĕмен • Херсон1 • Челепи • Чĕмпĕр • Чулхула • Ярославль | |
Федераци шайĕнчи хуласем | ||
Автономиллĕ облаç | ||
Автономиллĕ тăрăхсем | ||
1 Тĕнчери йышăннă Украинăн территорисенчи • 2 Архангельск облаçне кĕрет • 3 Тĕмен облаçне кĕрет |
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |