Висмут
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сĕлтĕ металлĕсем | Сĕлтĕ çĕр металлĕсем | Куçăмлă металсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çăмăл металсем | Çурри металсем | Сипетлĕ газсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ви́смут / Bismuthum (Bi) | |
---|---|
Атом номерĕ | 83Ӳкерчĕк:DSC00192.JPG |
Ахаль япалалăхăн тĕсĕ | Тимĕр тĕслĕ хытă катаăлакан металл |
Атом пахалăхĕсем | |
Атом масси (моль масси) |
208,98037 а. е. м. (г/моль) |
Атом радиусĕ | 170 пм |
Ионизаци хăвачĕ (пĕрремĕш электрон) |
702,9 (7,29) кДж/моль (эВ) |
Электрон конфигурацийĕ | [Xe] 4f14 5d10 6s2 6p3 |
Хими пахалăхĕсем | |
Ковалент радиусĕ | 146 пм |
Ион радиусĕ | (+5e) 74 (+3e) 96 пм |
Электроçуклăх (Полинг шучĕпе) |
2,02 |
Электрод потенциалĕ | Bi←Bi3+ 0,23 В |
Йӳçĕклев степенĕсем | 5, 3 |
Ахаль япалалăх термодинамика пахалăхĕсем | |
Тачăлăхĕ | 9,747 г/см³ |
Ăшă удель калăпăшĕ | 26,0[1] Дж/(K·моль) |
Теплопроводность | 7,9 Вт/(м·K) |
Ирĕлӳ температури | 544,5 K |
Ирĕлӳ ăшăлăхĕ | 11,00 кДж/моль |
Вĕрев температури | 1883 K |
Пăслав ăшăлăхĕ | 172,0 кДж/моль |
Моль калăпăшĕ | 21,3 см³/моль |
Ахаль япалалăх кристалл чĕнтĕрĕ | |
Чĕнтĕр тытăмĕ | ромбоэдăрла |
Чĕнтĕр тапхăрĕ | 4,750 Å |
c/a танлашăнни | n/a |
Дебай температури | 120,00 K |
Bi | 83 |
208,98038 | |
[Xe]4f145d106s26p3 | |
Висмут |
Висмут хытă патрак металл, хурçă евĕр, шупка хĕрлĕ тĕслĕ.
Тĕпчесе уçнин историйĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Ятне хуни[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Латин Bismuthum е bisemutum сăмахесенчен, тата нимĕç weisse Masse, (шурă япала) сăмахĕсенчен тухать пулас.
Çутçанталăкра тупăнни[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тупăшлани[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Висмут сульфитне тимĕрпе хутăш шăратса тупаççĕ: Bi2S3 + 3Fe = 2Bi + 3FeS, е çак умлă-хыçлă ĕç-пулăмĕсене тытса пырса: Bi2S3 + 5O2 = Bi2O4 + 3SO2↑; Bi2O4 + 4C = 2Bi + 4CO↑.

Физикăпа хими пахалăхĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Хакĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Висмут (99 % тап-таси) 2006 çулта вăтамран 15 долл/кг.
Усă курни[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Металлурги[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Термоэлектрикăллă материалĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Пигменчĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Пигмент шутне висмут ванадачĕ кĕрет.
Косметика[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Чĕрнесене сăрламалли лак (йăлтăрка хытă сăрă), тута сăрри (помада), ĕмĕлкесене тата ыттисене те тумалли ĕçре, оксохлоричĕпе йăлтăрка тумалли чух усă кураççĕ.
Биологири вырăнĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Изотопĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Çутçанталăкри висмучĕн пĕр изотоп 209Bi, вăл çутçанталăкри тăнăç изотопĕсенчен чи йывăрри шутланать. 2003 çулта эксперимент ирттерсе, вăл альфа-радиохастар пулнине (çурма аркану тапхăрĕ 1,9±0,2×1019 çул) курнă. 209Bi пуçсăр, тепĕр 19 изотоп пури паллă. Вĕсем пурте радиоактивлă тата кĕске пурăнуллă: çурма аркану тапхăрĕ темиçе талăкран иртмест. Висмутăн 13 изотопĕ: 197 — 208 йывăрăш хисеплисене тата чи йывăррине 215Bi искусствăллă меслетпе туса çитернĕ, ыттисем — 210Bi, 211Bi, 212Bi, 213Bi тата 214Bi — çутçанталăкра уран, тори, актини тата нептуни элемент тĕшшисен радиоактивлă арканăвĕн йĕрĕпе пулаççĕ.
Асăрхатарусем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) . — Советская энциклопедия. — Т. 1. — 100 000 экз.