Контент патне куҫ

Висмут

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Ви́смут / Bismuthum (Bi)
Атом номерĕ 83Ӳкерчĕк:DSC00192.JPG
Ансат япалалăхăн курăмĕ Тимĕр тĕслĕ хытă катаăлакан металл
Атом палăрăмĕсем
Атом масси
(моль масси)
208,98037 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ 170 пм
Ионизаци энергийĕ
(пĕрремĕш электрон)
702,9 (7,29) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ [Xe] 4f14 5d10 6s2 6p3
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус 146 пм
Ион радиусĕ (+5e) 74 (+3e) 96 пм
Электронегативлăх
(Полинг шучĕпе)
2,02
Электрод потенциалĕ Bi←Bi3+ 0,23 В
Оксидлав капашĕсем 5, 3
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх 9,747 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш 26,0[1] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх 7,9 Вт/(м·K)
Шăрану температури 544,5 K
Шăраннин пайлавла ăшши 11,00 кДж/моль
Вĕрев температури 1883 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ 172,0 кДж/моль
Моль калăпăшĕ 21,3 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ ромбоэдăрла
Решетке периочĕ 4,750 Å
c/a танлашăнни n/a
Дебай температури 120,00 K
Bi 83
208,98038
[Xe]4f145d106s26p3
Висмут
Ӳкерчĕк:DSC00192.JPG
Металлă висмутăн лаптакĕ.

Висмут хытă патрак металл, хурçă евĕр, шупка хĕрлĕ тĕслĕ.

Тĕпчесе уçнин историйĕ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Латин Bismuthum е bisemutum сăмахесенчен, тата нимĕç weisse Masse, (шурă япала) сăмахĕсенчен тухать пулас.

Çутçанталăкра тупăнни

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Висмут сульфитне тимĕрпе хутăш шăратса тупаççĕ: Bi2S3 + 3Fe = 2Bi + 3FeS, е çак умлă-хыçлă ĕç-пулăмĕсене тытса пырса: Bi2S3 + 5O2 = Bi2O4 + 3SO2↑; Bi2O4 + 4C = 2Bi + 4CO↑.

Синтĕсленĕ висмутăн кристаллĕ. Асам тĕспе йӳçĕклĕхĕн çинçе сийне пула ялкăшать.

Физикăпа хими пахалăхĕсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Висмут (99 % тап-таси) 2006 çулта вăтамран 15 долл/кг.

Ӳкерчĕк:DSC00199.JPG
Висмут телуричĕн монокристалĕ



Пигмент шутне висмут ванадачĕ кĕрет.

Чĕрнесене сăрламалли лак (йăлтăрка хытă сăрă), тута сăрри (помада), ĕмĕлкесене тата ыттисене те тумалли ĕçре, оксохлоричĕпе йăлтăрка тумалли чух усă кураççĕ.

Биологири вырăнĕ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Изотопĕсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çутçанталăкри висмучĕн пĕр изотоп 209Bi, вăл çутçанталăкри тăнăç изотопĕсенчен чи йывăрри шутланать. 2003 çулта эксперимент ирттерсе, вăл альфа-радиохастар пулнине (çурма аркану тапхăрĕ 1,9±0,2×1019 çул) курнă. 209Bi пуçсăр, тепĕр 19 изотоп пури паллă. Вĕсем пурте радиоактивлă тата кĕске пурăнуллă: çурма аркану тапхăрĕ темиçе талăкран иртмест. Висмутăн 13 изотопĕ: 197 — 208 йывăрăш хисеплисене тата чи йывăррине 215Bi искусствăллă меслетпе туса çитернĕ, ыттисем — 210Bi, 211Bi, 212Bi, 213Bi тата 214Bi — çутçанталăкра уран, тори, актини тата нептуни элемент тĕшшисен радиоактивлă арканăвĕн йĕрĕпе пулаççĕ.

Асăрхатарусем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) . — Советская энциклопедия. — Т. 1. — 100 000 экз.