Нептуний

Нептуни / Neptunium (Np)
Атом номерĕ	93
Ансат япалалăхăн курăмĕ	кĕмĕл тĕслĕ металл
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	237,048 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	130 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	0,0 (0,00) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[Rn] 5f⁴ 6d¹ 7s²
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	n/a пм
Ион радиусĕ	(+4e) 95 (+3e) 110 пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	1,36
Электрод потенциалĕ	Np←Np⁴⁺ −1,30 В Np←Np³⁺ −1,79 В Np←Np²⁺ −0,3 В
Оксидлав капашĕсем	7, 6, 5, 4, 3
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	20,25 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	29,62^[1] Дж/(K ·моль)
Ăшăяраслăх	(6,3) Вт/(м ·K)
Шăрану температури	913 K
Шăраннин пайлавла ăшши	(9,6) кДж/моль
Вĕрев температури	4175 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	336 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	21,1 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	орторомбла
Решетке периочĕ	4,720 Å
c/a танлашăнни	n/a
Дебай температури	n/a K

**Элементсен периодла тытăмĕ**
H																	He
Li	Be											B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg											Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca	Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr	Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	*	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	**	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og

	*	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu
	**	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr

Сĕлтĕлле металсем

Сĕлтĕлле-çĕрле металсем

Np	93
237.048
5f⁴ 6d¹ 7s²
Нептуни

Нептуни — 93 атом номерлĕ хими элеменчĕ. Атом масси 237.048; Np тесе паллă тăваççĕ(лат. Neptunium), актиноидсен шутне кĕрет.

Истори

Э.М. Макмиллан тата Ф.Х. Абельсон 1940-мĕш çулта тупса палăртнă.

Ситнез реакцийĕ: ²³⁸U(n,γ)²³⁹U(β^-)²³⁹Np

Ятне нептун планета ячĕпе панă.

Пахалăхĕсем

Изотопĕсем

Тĕп статья: Нептуни изотопĕсем

Нептунин хăшпĕр изотопĕсен радиохастар пахалăхĕсем:

Атом масси	Çурма аркану тапхăрĕ	Аркану майĕ
231	50 мин	α
232	13 мин	Электронный захват
233	35 мин	α (1%), электронный захват (99%)
234	4.4 кун	α (1%), электронный захват (99%)
235	410 кун	β⁺ (1%), электронный захват (99%)
236	5000 çул	α
237	2.20·10⁶ çул	α
238	2.1 кун	β^-
239	2.33 кун	β^-
240	7.3 мин	β^-
241	16 мин	β^-

Физиологи пахалăхĕсем

Радиохастар аркану вăхăтĕнче нептуни вăтам хăватлă α-пайăркасемпе β-пайăркасем кăларать. Физиологи пахалăхĕсем организăма мĕнле лекнинчен тата валентностьран килеççĕ. Нептунин 60-80% шăмăсенче пухăнать, радиобиологиллĕ организăмран тухас çурма вăхăт 200 çул. Çавăнпа шăмăсем вăйлă сиенленеççĕ.

Нептунин наркăмăшлăхĕ плутонинчен сахалрах.

Ӗçлекен пӳлĕмсенче ²³⁷Np валли ПДК 2,6·10^-3 Бк/м³.

Вуламалли

Guide to the Elements - Revised Edition, Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
Lester R. Morss, Norman M. Edelstein, Jean Fuger (Hrsg.): The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements, Springer-Verlag, Dordrecht 2006, ISBN 1-4020-3555-1.
Ida Noddack: "Über das Element 93", in: Angewandte Chemie 1934, 47, 653–655.

Каçăсем

Нептуни Webelements çинче
Нептуни хими элеменчĕсен вулавăшĕнче 2011 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 23-мӗшӗнче архивланӑ.

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.

Актиноидсем
Актини \| Тори \| Протактини \| Уран \| Нептуни \| Плутони \| Америци \| Кюри \| Беркли \| Калифорни \| Эйнштейни \| Ферми \| Менделеви \| Нобели \| Лоуренси

^ Химическая энциклопедия: в 5 т. / Редкол.: Кнунянц И. Л. (гл. ред.). — Шаблон:Указание места в библиоссылке: Советская энциклопедия, 1992. — Т. 3. — С. 216. — 639 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-85270-039-8.

[ХЭ-1] Химическая энциклопедия: в 5 т. / Редкол.: Кнунянц И. Л. (гл. ред.). — Шаблон:Указание места в библиоссылке: Советская энциклопедия, 1992. — Т. 3. — С. 216. — 639 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-85270-039-8.

[1]