Кăмрăкамăш

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
(Углерод ҫинчен куҫарнӑ)
Кăмрăк/ Carboneum (С)
Атом номерĕ 6
Ансат япалалăхăн курăмĕ
хура (графит), е витĕр курăнакан (кевер чул)
Атом палăрăмĕсем
Атом масси
(моль масси)
12,011 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ 91 пм
Ионизаци энергийĕ
(пĕрремĕш электрон)
1085,7 (11,25) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ [He] 2s2 2p2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус 77 пм
Ион радиусĕ 16 (+4e) 260 (-4e) пм
Электронегативлăх
(Полинг шучĕпе)
2,55
Электрод потенциалĕ
Оксидлав капашĕсем -4, -2, 2, 4
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх 2,25 (графит) г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш 8,54 (графит)[1] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх 1,59 Вт/(м·K)
Шăрану температури 3 820 K
Шăраннин пайлавла ăшши кДж/моль
Вĕрев температури 5 100 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ Теплота испарения кДж/моль
Моль калăпăшĕ 5,3 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ гексагоналлă (графит), кубла (кĕвер чул)
Решетке периочĕ на Å
c/a танлашăнни 2,73 (графит)
Дебай температури 1860 (кĕвер чул) K


C 6
12,011
[[He] 2s2 2p2
Кăмрăк

Кăмрăкпериодикăллă системăри 6 атом номерлĕ хими элеменчĕ, C (лат. Carboneum) символпа палăртаççĕ.

Ӳкерчĕк:Element 6.webm
Кăмрăкамăш atom

Кăмрăк çинче метал пулмасан та ток çӳреть.

Истори[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Йывăç кăмрăкĕ мĕн авалтанах металсем шăратма усă курнă. Кăмрăкăн аллотропи модификацисем: кĕвер чулпа графит çынсене тахçанах паллă. Кăмрăк ахаль япала пулнине А. Лавуазье 1780-мĕш çулсен вĕçĕнче кăтартнă.


Ячĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çĕршывсен хушши ячĕ лат. carbō «чул кăмрăкĕ» сăмахпа çыхăннă.

Физика пахалăхесем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Кăмрăк нумай аллотропи модификацисенче тĕл пулать, вĕсен физика пахалăхĕсем вăйлă улшăнса тăраççĕ.


Кăмрăкăн Аллотропи модификацийĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Кăмрăк фаза диаграмми (diamond — кĕвер чул, graphite — графит, liquid — шĕвек, vapor — газ)
Кăмрăк модификацисен схеми
a: кĕвер чул, b: графит, c: лонсдейлит
d: фуллерен — букибол C60, e: фуллерен C540, f: фуллерен C70
g: аморфла кăмрăк, h: кăмрăк нанопăрăхĕсем


Изотопӗсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]


Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. Химия гиперкоординированного углерода, пер с англ., М., 1990.
  2. Kirk — Othmer encyclopedia, 3 ed., vol.4, N.-Y., 1978, p.556-709.
  3. Химия природных энергоносителей и углеродных материалов 2005 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ. Т. В. Бухаркина, Н. Г. Дигуров
  4. В.І. Саранчук, В. В. Ошовський, Г. О. Власов. Хімія і фізика горючих копалин . — Донецьк: Східний видавничий дім, 2003. ?204 с.
  5. Сладков А. М., Кудрявцев Ю. П. Алмаз, графит, карбин — аллотропные формы углерода // Природа. 1969.№ 5. С.37-44.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхатарусем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) Химическая энциклопедия: в 5 т. — Советская энциклопедия. — Т. 1. — 100 000 экз.


Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.