Википеди:Кун пулăмĕсем:Кăрлач уйăхĕ

Раштав — Кăрлач — Нарăс
Тн	Ыт	Юн	Кç	Эр	Шм	Вр
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31
Эрне кунĕсен ячĕсене 2008 çул валли кăтартнă

Ку Википеди уйрăма кунпа çыхăннă пулăмсене çутатса кăтармашкăн йĕрекеленĕ.

Кăрлач, 1

Çĕнĕ çул Кĕркури календарĕпе

1523 — юлашки госпитальерсем Родос керменне пăрахса кайнă
1700 — Раççей пĕрремĕш хут Çĕнĕ çула кĕркунне мар, хĕлле кĕтсе илнĕ
1801 — Джузеппе Пьяцци Церера карлик планетине тĕпчесе уçнă
1801 — Аслă Британипе Ирланди официаллă пĕрлешĕннĕ
1944 — пĕрремĕш хут А. В. Александров хайланă кĕвĕллĕ СССР гимнĕ янăранă
1959 — Кастро Фидель ертсе пынă революци вăйĕсем Гаванăра хуçаланма тытăннă
1998 — Раççей Федерацинчи укçа деноминацийĕ

Кăрлач, 2

1492 — Гранадăна туртса илнипе (капăрл.) Реконкиста тапхăрĕ вĕçленет
1547 — Дж. Л. Фиески Генуяра влаçа ярса илме хăтланнă
1860 — Франци ăслăхĕсен академин ларăвĕнче Вулкан планетăна асăрханă пирки пĕлтернĕ
1870 — Çĕнĕ Йоркра Бруклин кĕперне тума тытăннă
1901 — Зигмунд Фрейд «Кулленхи пурнăçăн психопатологийĕ» кĕнекине пичетленĕ
1905 — Вырăс-япон вăрçин Порт-Артур хӳтĕлевĕ вĕçленнĕ
1959 — пĕрремĕш совет космос аппаратне| Уйăха тĕпчеме янă
1992 — Раççейре хаксене ирĕке яни

Кăрлач, 3

1795 — Раççейпе Австри хушшинчи Польшăн виççĕмĕш пайланăвĕ пирки Петербург декларацине майлаштарнă
1851 — физик Фуко (капăрл.) хăйĕн çурчĕн нӳхрепĕнче эксперимент лартса курăмлă Çĕр çаврăннине çирĕплетнĕ
1868 — Муцухито Японире император влаçне тавăрас тесе манифест кăларать
1958 — Вест-Инди федерацине йеркеленĕ
1962 — Иоанн XXIII Фидель Кастрона Кубăра католици ĕçченĕсене хĕсĕрленĕшĕн чиркӳрен уйăрнă
1993 — Дж. Буш тата Б. Н. Ельцин Стратегиллĕ тапăну хĕçпăшалне чакарас килĕшӳ хучĕ çине алпуснă
1994 — Иркутск патĕнчи Ту-154 катастрофи

Кăрлач, 4

1254 — Рубрук фламанди çыннине Каракорумра Мунке хан йышăннă
1494 — «Осмогласник» (пĕрремĕш кăнтăр славян кириллицăпа пичетленĕ кĕнеки)
1698 — Лондонри Англи патшисен керменĕ çунса кайнă
1717 — Гаагăра Испание хирĕçле тăваттăмĕш альянс туса хунă
1884 — Лондонра Фабиан этем пĕрлехне йĕркеленĕ
1894 — çырусем ярса Франк-вырăс пĕрлĕхĕ йĕркеленнĕ
1989 — АПШ ТÇВ тата Ливин СÇВ истребителĕсем хушшинче сывлăшри çапăçу пулсав иртнĕ
2004 — «Спирит» марсоход Марс çине анса ларнă (капăрл.)

Кăрлач, 5

1477 — Бургунд вăрçисем: Рене II Лотарингский Хăюллă Карла Нанси хӳми çумĕнче аркатнă
1757 — Робер-Франсуа Дамьен Людовик XV вĕлересшĕн пулнă, анчах та ăнăçуллă мар
1769 — Джеймс Уатт пăс машинине патентленĕ
1919 — Карл Харрер, Готфрид Федер, Дитрих Экарт тата Антон Дрекслер НСДАП никĕсленĕ
1933 — Сан-Францискора Ылтăн Хапха (капăрл.) тума тытăннă
1956 — Антарктида çыранĕсене пĕрремĕш совет комплекслă Антарктика экспедицийĕ çитнĕ
1968 — Чехословакире влаçа Александр Дубчек илет, Прага çуркунни пуçланать
2005 — Паломар обсерваторинче Эрида карлик планета пуррине çирĕплетнĕ

Кăрлач, 6

Епифани тата Православи Раштавĕ (Словаки)

1954 — Липецк облаçне туса хунă.
1893 — Ваççа Аниççи, сăвăç.
1896 — Люмьер тăвансен (капăрл.) «Пуйӑс Ла-Сьота вокзалне пырса ҫитни» фильма пӗрремӗш хут кӑтартнӑ.
1900 — Краснов-Асли Василий Иванович, прозаик.
1936 — Синичкин Виссарион Вениаминович, чăваш çыравçи, сăвăçи, драматургĕ.
1944 — Максимов Николай Николаевич, çыравçă.

Кăрлач, 7

Православи уявĕ — Христос Раштавĕ (капăрл.)

1558 — Франци Европа континентĕнчи юлашки анкăл çĕрĕсене туртса илнĕ
1610 — Галилей Юпитерăн тăватă спутникне шыраса тупнă
1785 — Ла-Манш урлă историре пĕрремĕш Жан-Пьер Бланшар вĕçевçĕ каçнă
1797 — Циспадан республики наци ялавне - триколора - йышăннă
1897 — Амазони таврашĕнчи («Амазонас» театрĕ, Манаус) пĕрремĕш опера спектакльне лартнă.
1913 — АПШра пĕрремĕш тулли сасăсăр фильм, «Абсент» тухнă
1928 — Н. Н. Поликарпов конструкциленĕ У-2 самолёчĕ пĕрремĕш вĕçеве хăпарнă
1979 — вьетнам çарĕсен вăйĕпе Камбоджăра Пол Потӑн режимне аркатнӑ

Кăрлач, 8

1324 — Марко Поло вилнĕ (Marco Polo), Итали ҫулçӳревçи тата çыравçи (ç. 1254).
1642 — Галилео Галилей (капăрл.) вилнĕ (Galileo Galilei), Италия физикĕ тата астрономӗ (ç. 1564).
1720 — Джеймс Харгривс çуралнă (James Hargreaves), çип арлакан машинана уйласа кăларнă Англи ăславăçă (в. 1778).
1849 — Степан Макаров, вырăс флот çулпуçĕ, океанограф, çурçĕр йĕрлевçĕи, карап тăваканни (в. 1904).
1878 — Николай Некрасов вилнĕ, вырăс сăвăçĕ тата прозăçă (ç. 1821).
1910 — Галина Уланова çуралнă, вырăс балерини (в. 1998)
1934 — Андрей Белый вилнĕ, вырăс çыравççи тата сăвăçĕ (ç. 1880).
1935 — Элвис Пресли çуралнă, америка юрăçă тата актёр.
1963 — Леонид Фёдоров çуралнă, вырăс рок-кĕвĕçĕ, «Аукцыон» ушкăнăн çулпуçĕ.
1965 — Борис Барнет вилнĕ, совет кинорежиссёрĕ (ç. 1902).
1992 — Зоя Воскресенская вилнĕ, вырăс совет çырăвăçĕ, разведчик (ç. 1907).

Кăрлач, 9

Пулса иртнĕ

1713 — Çурçĕр вăрçи: шведсем Альтона Дани хулине ҫунтарса янӑ.
1905 — Юнлă вырсарникун.
1951 — Нью-Йоркра Пĕрлешӳллĕ Нацисен Организацийĕн штаб-хваттерӗ (капăрл.) уҫӑлнӑ.
2007 — Иракра Багдад хулинче Ан-26 самолёт персе аннă. 34 çын вилнĕ, пĕри самай вăйлă аманнă.

Çуралнă

1921 — Быков Александр Артемьевич, Мухтав орденĕн тулли кавалерĕ.
1948 — Васильев Александр Георгиевич, чăваш кĕвĕçи.

Кăрлач, 10

Уявсем

Пулса иртнĕ

П. эрч. 49 — Гай Юлий Цезарь ҫӑрӗпе Рубикон урлӑ каҫнӑ.
1430 — Ырӑ Филипп III Ылтӑн сурӑх ҫӑмӗ ордена никӗслесе ҫирӗплетнӗ (капӑрл.).
1863 — Лондонра тӗнчере пӗрремӗш метрополитен ҫул юппине янӑ.
1923 — Литва Клайпеда тӑрӑхне ярса илнӗ.

Çуралнă

1932 — Емельянов Анатолий Викторович, прозăçă, публицист.

Вилнĕ

1972 — Аруй Михаил Филлипович, драматург.

Кăрлач, 11

1693 — Сицили çĕр чĕтренĕвĕнче темиçе вуннă пин çын пурнăçран уйрăлнă
1879 — Британ империйĕ зулусем çине вăрçăпа тухнă
1917 — Раççей империнче пĕрремĕш Баргузин çутçанталăк управне йĕркеленĕ
1923 — Рура франк-бельги çарĕсем оккупациленĕ
1932 — Скворцов Юрий Илларионович, прозăçă, сăвăçă çуралнă.
1935 — Амелия Эрхарт (капăрл.) Гавайи утравĕсенчен Калифорние вĕçсе çитнĕ
1940 — Прокофьевăн «Ромеопа Джульетта» балет премьери
1949 — Лос-Анджелесра метеосăнав историнче пĕрремĕш юр ӳкнĕ
1994 — Раççей Федерацин Федераци пухăвĕн пĕрремĕш ларăвĕ
2006 — Apple Intel процессорĕ базипе пуçтарнă пĕрремĕш компьютера кăтартнă.
2006 — Египетра Каиртан 46 çухрăмра туристсен автобусĕ аварине лекнĕ. 6 çын вилнĕ, 25 - аманнă.

Кăрлач, 12

Раççей Федераци прокуратури ĕçтешĕсен кунĕ

1816 — Франци правительстви Бонапарт çемьине çĕршывран ĕмĕрлĕхех хăваласа ямалли саккуна йышăннă
1918 — пĕрремĕш пĕтĕм Раççейри чăвашсен çар съезчĕ пуçланнă (нарăс, 1-чен иртнĕ).
1919 — Берлинра спартаковсен пăлхавне пусарнă
1945 — Хĕрлĕ Çар наци Германине хирĕçле тулли масштаблă тапăну пуçланă
1959 — Берри Горди Motown Records (капрл.) сасă çыракан компание регистрациленĕ
1964 — Занзибар революцийĕ (en): юлашки арап Занзибар султанне сирпĕтнĕ
1967 — Джеймс Бедфорд психологи профессорне, пĕрремĕш çынна крионланă
1990 — Румынире Хĕвел тухăç Европăра пĕрремĕш, коммунистсен партине ĕçлеме чарнă

Кăрлач, 13

Раççей пичечĕн кунĕ (Раççей)

532 — Кустантинта Висанти кун-çулĕнчи чи чылай çынлă пăлхав пуçланнă
1703 — «Ведомости» вырăсла пĕрремĕш пичет хаçачĕн дебют номерĕ тухнă
1813 — Тăван Çӗршывăн вăрçи: вырăс çарĕсем Кутузов ертсе пынипе Неман урлă каçнă
1840 — американ «Лексингтон» пăрахучĕ (капăрл.) çинчи вут-кăвар; 143 çын пĕтнĕ
1898 — «Орор» хаçатра Эмиль Золя ҫырнӑ «Эп айăплатăп…» уçă çыруне пичетленĕ
1915 — Авеццанори çĕр чĕтренĕвĕ: 30 000 итал çынни пĕтнĕ
1953 — СССР-та «тухтăрсен ĕçĕпе» арестсем пуçланнă
1991 — совет çарĕсем штурмпа Вильнюсри телецентр çуртне ярса илнĕ; 14 çын вилнĕ
2007 — Каппель В. О. генералăн виллине Дон мăнастăрьне куçарнă.

Кăрлач, 14

1506 — Эсквилин иҫӗм ҫырли пахчинче антика вӑхӑчӗн «Лаокоон» скульптура ушкӑнне (капӑрл) тупнӑ.
1918 — Хусанта чăваш театрĕн пĕрремеш спектаклĕ иртет.
1925 — Юкио Мисима, чаплă яппун çыравçи, драматург çуралнă.
1942 — Милли Алексей Прокопьевич, чăваш публицисчĕ, сăвăçă, этнограф, фольклорист вилнĕ.
1965 — Басаев Шамиль Салманович, чечен террорисчĕ, исламисчĕ çуралнă.
2006 — Шелли Уинтерс, америка актриси вилнĕ.

Кăрлач, 15

Википеди кунĕ

730 — Висантире турăша пуç çапнине айăп вырăнне хунă
1759 — лондонăн Блумсбери кварталĕнче Британ музейĕ уçăлнă
1877 — Австро-Венгрипе Раççей хушшинчи Будапешт конвенцийĕ
1890 — Мари театрĕн сцени çинче пĕрремĕш ăстрăм «Ыйхăри чиперкке» балета кăтартнă
1892 — Джеймс Нейсмит хăй шутласа кăларнă баскетболăн 13 йĕркине каласа кăтартнă(капăрл.)
1919 — американсен Бостон хулине патока путарнă
1957 — Японире Куросавăн «Юнлă астул» фильм премьери иртнĕ
2006 — Çĕр çине «Стардаст» аппарачĕн капсули космос япалалăхĕн тĕслĕхĕсене илсе таврăннă

Кăрлач, 16

1120 — Наблусри собор Иерусалим патшалăхĕн пĕрремĕш саккунĕсене йышăннă (герб капăрл.)
1547 — Иван IV Васильевич вырăс тăрăмĕсенчен пĕрремĕшĕ патшан венчетне тăнă
1756 — Уайтхолл конвенцийĕпе Европăра «альянссен пăтрашăнăвĕ» тапранса каять
1820 — Фаддей Беллинсгаузăн карапĕсем паллă мар «пăрлă материк» патне çитнĕ
1878 — вырăс çарĕсем полхарсен Пловдив хулине турккăсенчен хăтарнă
1909 — Шеклтонăн пĕрремĕш экспедицин пайташĕсем Кăнтăр магнит полюсне уçнă пирки пĕлтернĕ
1920 — АПШ территоринче «типĕ саккун» вăя кĕнĕ
2002 — ПНЙ Харушсăрлăх Канашĕ пĕршухăшлă «Аль-Каидăпа» «Талибан» çине санкцисем сарас пирки сасăланă

Кăрлач, 17

1772 — Кристиансборгре (капăрл.) дансен хĕрарăм патшан юратнă медикне Иоганн Струэнзене аресленĕ
1773 — «Resolution» карап, Джеймс Кук ертсе пынипе историре пĕрремĕш Кăнтăр поляр ункине каçнă
1893 — АПШ правительстви Лилиуокалани гавай патша хĕрарăмне астулран хăтарассине хатĕрленĕ
1904 — Мускав пултару театрĕ Антон Чеховăн «Чие сачĕ» пьесине лартнă
1912 — британ çулçӳревçи Роберт Ф. Скотт Кăнтăр полюсне çитет
1966 — Испани тӳпинчи авиакатастрофăра тăваттă термойĕтре бомбине çухатнă
1991 — Перс кӳлмекĕнче тăракан нумай нацин вăйĕсем «Пушхирти çил-тăвăл» операцине пуçараççĕ
2002 — Ньирагонго вулкан пĕрхĕнĕвĕпе Гома хулинче 4500 çурта аркатнă

Кăрлач, 18

Лимăн тĕп лапамĕ

1535 — Франсиско Писарро Сьюдад-де-лос-Рейес хулан (капăрл.) никĕсне хурать
1778 — Джеймс Кук Гавай утравĕсене уçать, вĕсене Сандвич ятне парать
1871 — Версаль керменĕнче Герман империне туса хунине пĕлтернĕ
1919 — Парисри лăпкăлăх конференцийĕ ĕçе пуçлать
1925 — «Новый мир» журналăн пĕрремĕш номерĕ тухать
1943 — совет çарĕсем Ленинграда хупăрланине татнă
2007 — Европăн çурçĕрĕпе «Кирилл» уракан иртсе каять

Кăрлач, 19

Православи уявĕ — Шуçи

1127 — юркăн-чжурчженсем китай императорĕсене тыткăна илнă
1764 — радикаллă политика — Джон Уилкса — Британи парламентĕнчен кăларса янă
1817 — Сен-Мартин генерал (капăрл.) хăйĕн çарне Андă урлă илсе кайнă
1839 — британсем Адена тапăнса кĕнĕ
1853 — Римра Верди хайланă «Трубадур» оперăн премьери иртнĕ
1943 — Чĕмпĕр облаçне туса хунă.
1945 — совет çарĕсем Лодзьăри геттона ирĕке кăларнă
1977 — Майамире тата Багам утравĕсенче юр çунă
1978 — Эмденри савутăн конвейерĕнчен юлашки «Фольксваген Нăрă» тухать

Кăрлач, 20

1265 — Симон де Монфор пĕрремĕш анкăл парламентне пухать
1699 — Людовик XIV Францин ăслăлăх академин уставне çирĕплетет
1752 — Луиджи Ванвителли Европăри чи пысăк çурта, Казерта керменне (капăрл.) тума тытăнать
1892 — пĕрремĕш баскетбол матчĕ (Спрингфилд, Массачусетс, АПШ)
1961 — Джон Кеннеди АПШ 35-мĕш президенчĕ пулса тăрать.
1980 — Джимми Картер Мускаври Олимп вăййисене бойкот тума йышăнать
1990 — Бакуна совет çарĕсене кĕртнĕ

Кăрлач, 21

Инженери çарĕсен кунĕ.
1506 — Рим паппи Юлий II хушнипе швейцарсен гвардине туса хунă
1775 — Мускавра Шурлăх лапамĕнче Емельян Пăкача айăпласа вĕлернĕ.
1793 — Наци конвенчĕ астулран хăтарнă Людовик XVI Франци патшине айăпласа вĕлерет
1854 — Ламбей утравĕ çумĕнче темиçе пин пассажир тиенĕ «пĕрремĕш Титаник» — клиппер Tayleur шыва путнă
1906 — «Хыпар» хаçатăн пĕрремĕш кăларăмĕ тухнă.
1948 — Квебек парламенчĕн çурчĕ çинче (капăрл.) пĕрремĕш Квебек ялавĕ çĕкленет
1968 — Гренландире тăваттă термойĕтре бомбисене борт çине илнĕ B-52 бомбардировщик çĕре персе анать
1968 — Кхесане хупăрлани, Вьетнам вăрçин чи паллă тата çапăçăвĕсенчен пĕри.
1977 — Сасăран хăвăрт самолёт «Конкорд» хăйĕн пĕрремĕш коммерци рейсне Лондон — Бахрейн машрутпа тухать.

Кăрлач, 22

565 — Юстиниан I монофизилĕхе хирĕçле тăнă Евтихий патриарха ĕçрен хăтарать
1861 — Анри Муо Камбоджа джунглинче çав тери пысăк Ангкор-Ват храм комплексне (капăрл.) тупать
1863 — Раççей империн анăç енче Кăрлач пăлхавĕ çĕкленет
1905 — Санкт-Петербургри «Юнлă вырсарникун»
1919 — украин патшалăхне пĕрлештерекен Злуки акчĕ
1944 — Рим çумĕнчи Неттуно патĕнче тăмарсем анса кĕнĕ
1991 — Совет Союзĕнче пысăк укçа купюрисен улăштарма пуçланă
2005 — Ким Ке Гван КХДР йĕтре патшалăхĕ пулса танине хыпарлать
2006 — Грузине Раççейрен террактсене пула электроэнергипе газ çитме пăрахнă. Çавăн пекех газа Арменине çитерме май пулман.

Кăрлач, 23

1368 — Чжу Юаньчжан Мин китай ăрăвне никĕслет
1656 — Блез Паскаль «Провинциал патне çырнисене» пичетлеме тытăнать
1719 — Карл VI Габсбург император Лихтенштейн кнеçлĕхĕн суверенитетне йышăнать
1881 — Мăн театрта «Евгений Онегин» оперăн премьери иртнĕ
1904 — Норвегире Олесунн хула (капăрл.) тĕплĕнех çунса кайнă
1943 — «Касабланка» фильм пысăк экрана тухнă
1950 — Иерусалим Израилĕн тĕп хули пулса тăрать
2001 — Тяньаньмэнь лапамĕнчи хăйсене ушкăнпа вута яни

Кăрлач, 24

1458 — Матьяш Хуньяди Венгри патши пулса тăрать
1797 — I Павăлăн хушăвĕпе франци тум-тирне тăхăнма чарнă
1895 — Антарктидăна историре пĕрремĕш çын ура пуснă
1919 — касакран кăларасси пирки ПКП(б) ТК оргбюровĕ вăрттăн директиви
1931 — Мускавра чикансен «Ромэн» театрне йĕркеленĕ
1984 — пĕрремĕш пайăр Apple Macintosh компьютер туса кăларнă
1986 — «Вояджер-2» (капăрл.) Уранран 107 пин çм иртсе кайнă

Кăрлач, 25

1533 — Генрих VIII анкăл патши варттăн Анна Болейна качча илнĕ
1554 — Жозе ди Аншиета иезуит миссине пуçарнă, кунтан Сан-Паулу хула никĕсленнĕ
1755 — Елизавета Петровна Мускав университетне (капăрл.) пуçарса янă
1858 — Британ Викторипе Прус Фридрихĕн туйĕнче пĕрремĕш хут Мендельсон маршне шăрантарнă
1884 — Матвеев Тимофей Матвеевич, чăваш чĕлхин паллă тĕпчевçи çуралнă.
1908 — Ухсай Мария Дмитриевна, чăваш çыравçи, драматургĕ çуралнă.
1919 — Парис лăпкăлах конференцинче Нацисен Лигин принципĕсене йышăннă
1924 — Шамонире, Монблан ту умĕнче пĕрремĕш хĕллехи Олимп вăййисем уçăлнă
1943 — Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи: Воронежа тăшманран хăтарнă
2004 — «Оппортьюнити» зонд Марс çине анса ларнă

Кăрлач, 26

1500 — Яньес Пинсон европа çыннисенчен пĕрремĕш Амазонкăн варрине тĕпченĕ.
1525 — Баттиста Аньезе Мускав патшалăхĕн пĕрремĕш пичет карттине кăларнă.
1582 — Ям-Заполь килĕшĕвĕпе Ливон вăрçи вĕçленнĕ
1788 — капитан Артур Филлип Сидней вырăнĕнче Австралири пĕрремĕш пурăнан вырăна никĕс хывать.
1911 — Дрезден театрĕнче (капăрл.) Рихард Штраусăн «Кӗлчечек кавалерӗ» оперин премьерине кăтартнă.
1924 — Санкт-Петербурга Ленинград ят панă.
1926 — Чăваш АССР пĕрремеш Конституцине йышăннă.
1934 — Германипе Польша хушшинчи тапăнмалла мар килĕшӳ тунă.
1983 — IBM компани «Lotus 1-2-3» тапăл процессорне кăларнă.

Кăрлач, 27

Тĕнчери холокост инкекне лекнĕскерсен астăвăм кунĕ

661 — Али вилнипе ыр кăмăллă халифсен тапхăрĕ вĕçленет (en)
1900 — Осипов Пётр Николаевич, чăваш драматургĕ, çыравçи çуралнă.
1906 — Рзай Виктор Ефремович, чăваш сăвăçи, çыравçи, тăлмачĕ çуралнă.
1918 — Финляндири граждан вăрçи хĕрсе каять
1924 — Италипе Югослави Фиуме территорине пайлама калаçса татăлнă
1945 — Хĕрлĕ Çăр Освенцимри концлагерьте асапланнăскерсен ирĕке кăларнă
1962 — Инга Воронина Медеора тăркăчпа чупас спорт ăмăртăвĕпе тĕнчери икĕ рекорда çĕнетет
1967 — «Аполлон-1» космос карапĕ Кеннеди ячĕллĕ центрта арканса пĕтет
1973 — Парис килĕшĕвĕпе Вьетнамра вăрçа чарăнать, лăпкă пурнăç пуçланать
2009 — Кирилл митрополита (капăрл.) 16-мĕш Мускав тата пур Раççей патриархне суйланă

Кăрлач, 28

1077 — Генрих IV императора йăлăнса ыйтнă хыççăн Канос керменне кĕме ирĕк панă
1813 — Джейн Остинăн «Мăнаçлăх тата сисĕмлĕ ĕненӳ» романĕ çутта тухать
1855 — историре пĕрремĕш пуйăс пĕр континент (Панам чукун çулĕпе) урлă каçать
1871 — нимĕçсем Париса хупăрланипе французсем парăнаççĕ
1887 — Чапаев Василий Иванович, Граждан вăрçин чаплă паттăрĕ çуралнă.
1903 — Юн Тани, пĕрремĕш чăваш актриси çуралнă.
1932 — Шанхайра японсене тапăнни
1933 — Рахмат Али инди мăсăльманĕсен патшалăхне Пакистан ят пама сĕннĕ
1985 — американ мусăкçисен ушкăнĕ ырă кăмăллă сингл «We Are the World» хайлать
1986 — борт çинче 7 астронавт пулнă «Челленджер» космос челнокĕ (капăрл.) сирпĕннĕ

Кăрлач, 29

1710 — Аслă Петĕрĕн хутайĕпе вырăс граждан алфавитне ĕçе кĕртнĕ
1804 — Харьков университетне уçнă
1814 — францисем Бриенн патĕнче çĕнтернĕ
1845 — Нью-Йоркри пĕр хаçатра Эдгар По хайланă «Çăхан» сăввине пичетленĕ.
1886 — Карл Фридрих Бенц бензин двигателĕпе ĕçлекен пĕрремĕш ăнăçлă автомобиле (капарл.) кăтартнă
1901 — Арис Аркадий Иванович, прозăçă, критик, тăлмач çуралнă.
1959 — Уолт Диснейăн «Ыйхăри чиперкке» мультфильмăн премьери
1996 — каллех венециансен «Ла Фениче» театрĕ çунса кайнă
2002 — Джордж Буш конгреса çулталăкра чĕнсе каланинче Ирака, Ирана тата КХДР «усаллăх тĕнĕлĕ» тесе палăртнă

Кăрлач, 30

1667 — Андрусово килĕшĕвĕ: Раççей вăхăтлăха Кейӳне ярса илет
1826 — Уэльспа Англси утравĕ хушшине Менай кĕперне (капăрл.) çакнă
1930 — П. А. Молчанов Павловскра малтанхи радиозондсенчен пĕррине хапартнă
1933 — Адольф Гитлера Германин рейхсканцлерĕ ĕçĕ вырăнне лартнă
1945 — совет С-13 шывай кимми «Вильгельм Густлофф» карапа путарнă
1969 — The Beatles юлашки концерт (Лондонри Apple Records çурчĕн тăрринче) ирттерет
1972 — Лондондерри «юнлă вырсарни кун»
1996 — Юдзи Хякутакэ C/1996 B2 кометăна асăрханă

Кăрлач, 31

1865 — Д. И. Менделеев «спирта шывпа хутăштарни» темăпа диссертаци хӳтĕленĕ
1915 — Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи: хĕвел тухăç европа театрĕнчи пĕрремĕш газобаллон атаки
1918 — британ шывай киммисен ăнсăртран çапăнни; çĕр ытла çын пĕтнĕ
1929 — Совет патшалăхĕнчен ăна никĕслекенсенчен пĕрне, Троцкие кăларса янă
1939 — Павловская Ангелина Ивановна, чăваш çыравçи çуралнă.
1948 — The New Yorker Гласс çемьи çинчен калав хайланă, «Хорошо ловится рыбка-бананка»
1953 — Çурçĕр тинĕсĕ çыранĕсене вăйлă шторм çапнă; 2000 ытла çын пĕтнĕ
1958 — Çĕрĕн радиаци ярăмне асăрханă пĕрремĕш американ спутникне (капăрл.) космоса хăпартнă
1977 — Парисра Помпиду центрĕ куракансем валли уçăлнă