Кадмий

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
(Кадми ҫинчен куҫарнӑ)
Кадми / Cadmium (Cd)
Атом номерĕ
Ансат япалалăхăн курăмĕ 48
Атом палăрăмĕсем
Атом масси
(моль масси)

Шурă кĕмĕл тĕслĕ çемçе туптанакан металл а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ 112,411 пм
Ионизаци энергийĕ
(пĕрремĕш электрон)
154 кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ 867,2 (8,99)
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус [Kr] 4d10 5s2 пм
Ион радиусĕ 148 пм
Электронегативлăх
(Полинг шучĕпе)
(+2e) 97
Электрод потенциалĕ 1,69
Оксидлав капашĕсем −0,403[1]
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх 2 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш 8,65 Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх 26,0[1] Вт/(м·K)
Шăрану температури 96,9 K
Шăраннин пайлавла ăшши 594,1 кДж/моль
Вĕрев температури 6,11 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ 1 038 кДж/моль
Моль калăпăшĕ 59,1 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ 13,1
Решетке периочĕ гексагоналлă Å
c/a танлашăнни 1,886
Дебай температури 209 K
Cd 48
65,39
[Kr] 4d10 5s2
Кадми

Кадми - Cd (лат. Cadmium) Элементсен периодикăллă системин 48-мĕш хими элеменчĕ.

Кадми кристалĕ
Кадми кристалĕ

Истори[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1817-мĕш çулта нимĕç профессорĕ Штромейер Фридрих уçнă. Магдебург провизорĕсем цинк оксидне тĕрĕслнĕ чухне маркăмăш хутăшĕ пулма пултарассине шутланă. Штроймер ZnO-ран тĕтĕм хăмăр оксид уйăрса ăна водородпа хутшăнтарса шурă кĕмĕл тĕслĕ металл уйăрать.

Ячĕ пулни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Штромейер Германинче цинк кăларакан рудан грек καδμεία ячĕпе металл ятне панă. Минерал ячĕ грек мифологинчи Кадмпа çыхăннă.

Çутçанталăкра тĕл пулни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Изотопĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статья: Кадми изотопĕсем

Çутçанталăкри 8 изотопран 6 стабиллă, иккĕшĕ радиохастар нуклидсен шутне кĕреççĕ. 113Cd (изотоп сарăлни 12,22 %, бета-аркану çурма аркану тапхăрĕ 7,7·1015 çул) тата 116Cd (изотоп сарăлни 7,49 %, йĕкĕр бета-аркану çурма аркану тапхăрĕ 3,0·1019 çул).

Тĕлĕнмелле фактсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Кадми тата бор — майĕпе нейтронсене чи лайăх çăтакансем [2][3]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ 1 тата 2 Химическая энциклопедия: в 5-ти т.. — Советская энциклопедия. — Т. 2. — 100 000 экз.
  2. ^ 2011 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 12-мӗшӗнче [https://web.archive.org/web/20110912165537/http://5ka.ru/9/26843/1.html архивланӑ. 5ka.ru — Безопасность жизнедеятельности -> Защита организмов от радиации
  3. ^ http://www.diclib.com/ЯДЕРНОЕ%20ОРУЖИЕ:%20ДЕЙСТВИЕ%20ЯДЕРНОГО%20ВЗРЫВА/show/ru/colier/12265

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]