Хура тăхлан

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Тăхлан (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Элементсен периодла тытăмĕ H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Сĕлтĕлле металсем	Сĕлтĕлле-çĕрле металсем	Куçăмлă металсем
Çăмăл металсем	Металлоидсем	Инертлă газсем
Металмаррисем Галогенсем Лантаноидсем Актиноидсем

Хура тăхлан/ Plumbum (Pb)
Атом номерĕ	82
Ансат япалалăхăн курăмĕ	Слиток металлического свинца (99,999%)
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	207,2 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	175 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	715,2 (7,41) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	147 пм
Ион радиусĕ	(+4e) 84 (+2e) 120 пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	1,8
Электрод потенциалĕ	Pb←Pb2+ -0,126 В Pb←Pb4+ 0,80 В
Оксидлав капашĕсем	4, 2
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	11,35 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	26,65 Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх	35,3 Вт/(м·K)
Шăрану температури	600,65 K
Шăраннин пайлавла ăшши	4,77 кДж/моль
Вĕрев температури	2 013 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	177,8 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	18,3 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	кубла енĕпе центăрланă
Решетке периочĕ	4,950 Å
c/a танлашăнни	n/a
Дебай температури	88,00 K

Pb	82
207,2
6s26p2
Хура тăхлан

Хура тăхлан шăранчăк лаптакĕсен (С1 палли) хакĕ 2006 çулта вăтамран 1,3—1,5 долл/кг пулнă.

Хими пахалăхĕсем

Электронлă хормули: KLMN5s²5p⁶5d¹⁰6s²6p², Eион (Ме=>Ме++e)=7,42 эВ.

Туса кăларни

Хура тăхлана шăратса кăларакан çĕршывсем (включая вторичный свинец) 2004 (ILZSG хыпарĕсем тăрăх), пин тоннă:

ЕС	2038
АПШ	1498
Китай	1256
Корей	219

Усă курни

Хура тăхлан нитрачĕпе сирпĕнекен хутăш япаласене туса хатĕрленĕ çĕрте усă кураççĕ.

Хура тăхлан теллуричĕ — термоэлектрика материалĕ (термо-э.д.с 350 мкВ/К) тунă ĕçре кирлĕ пулать.

Хура тăхлан азичĕ — анлă усă куракан детонатор (сирпĕнекен япалана хĕртсе яраканĕ).

Хура тăхлан перхлорачĕ — йывăр шĕвеке (тачăлăхĕ 2,6) хатĕрлеççĕ, унпа минерал тăприсене флотациллĕ тупăшланă çĕрте усă кураççĕ, йӳçĕлтерекен вырăнне хурса хăватлă сирпĕнӳллĕ хутăшлă япаласенче те ĕçе кĕртеççĕ.

Хура тăхлан фторичĕнчен хăйĕнчен те, çаплах висмут фторичĕпе, пăхăрпа, кĕмĕлпе пĕрле хими электро-юхăм çăлкуçĕсен катад материалĕ тăваççĕ.

Хура тăхлан висмутачĕ, хура тăхлан сульфиче, хура тахлан йодичĕ катод материалĕ вырăнĕнче литийлĕ аккумулятор батарейисенче ĕçлеççĕ. Хура тăхлан хлоричĕнчен хатерленĕ катод материалĕпе резерв ток çăлкуçĕсенче усă кураççĕ.

Хура тăхлан теллуричĕ — термоэлектрогенераторсемпе термоэлектрика сивĕткĕчĕсене (холодильникĕсене) хатĕрлес ĕçсенче анлă усăра пулаççĕ.

Хура тăхлан икӳçĕлĕкĕ хура тăхланлă аккумулятăрсенче хăй ĕç вырăнне тупать, çаплах унпа усă курса чылай хими электро-юхăм çăлкуçĕсене, тĕслĕхрен — хура тăхлан-хлор элеменчĕ, хура тăхлан-плавик элеменчĕ тата ыттисене тăваççĕ.

2004 çулта хура тăхлан чылай усă курнă çĕршывсем, пинтоннă (ILZSG хыпарĕсем):

Китай	1770
ЕС	1553
АПШ	1273
Корей	286

Физиологи ĕçĕсем

Хура тăхланăн, унăн çыхăнăвĕсем — наркăмăшлă. Органисăма лексе, вăл шăмăсенче сыхланса юлать те артатма тытăнать. ПДК Сывлăш атмосферинче хура тăхлан çыхăнăвĕсен шучĕ 0,003 мг/м³, шывра 0,03 мг/л, тăпрара 20,0 мг/кг. Хура тăхлана Тенче океанне 430—650 пин т/çул кăларса пăрахаççĕ.

Каçăсем

• Хура тăхлан Webelements çинче
• Свинец в Популярной библиотеке химических элементов
• Хими РХТУ сайчĕнче2012 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.